अभंग २१ ते २५
२१.
गगन सर्वत्र तत्वता । त्यसी चिखल लावूं जातां ॥१॥
तैसा जाण पांडूरंग । भोग भोगुनी नि:संग ॥२॥
सिद्ध सनकादिक । गणगंधर्व अनेक ॥३॥
जैसी वांझेची संतती । तैसी संसार उत्पत्ती ॥४॥
तेथें कैंचें धरिसी ध्यान । दासी जनी ब्रम्हा पूर्ण ॥५॥
२२.
काळाचिये लेख । नाहीं ब्रम्हाविष्णु मुख्य ॥१॥
युगा एक लव झडे । तोहीन सरे काळापुढें ॥२॥
अविद्येनें नवल केलें । मिथ्या देह सत्य केलें ॥३॥
महीपाळ स्वर्गपाळ । तेही ग्रासले समूळ ॥४॥
वर्म चुकलीं बापुडीं । दासी जनी । विठ्ठल जोडी ॥५॥
२३.
रक्तवर्ण त्रिकुट स्नान । श्रीहाट पाहे श्वेतवर्ण ॥१॥
शामवर्ण तें गोलाट । निळबिंदु औट पीट ॥२॥
वरि भ्रमर गुंफा पाहे । दशमद्वारीं गुरु आहे ॥३॥
नव द्वारातें भेदुनी । दशमद्वारीं गेली जनी ॥४॥
२४.
शून्यावरी शून्य पाहे । तयावरी शून्य आहे ॥१॥
प्रथम शून्य रक्तवर्ण । त्याचें नांव अध:शून्य ॥२॥
उर्ध्वशून्य श्वेतवर्ण । मध्य शून्य शामवर्ण ॥३॥
मह शून्य वर्ण नीळ । त्यांत स्वरूप केवळ ॥४॥
अनुहात घंटा श्रवणीं । ऐकुनी विस्मय जाहाली जनी ॥५॥
२५.
ज्योत पहा झमकली । काय सांगूं त्याची बोली ॥१॥
प्रवृत्ति निवृत्ति दोघीजणी । लीन होती त्याच्या चरणीं ॥२॥
परापश्यंती मध्यना । वैखरेची झाली सीमा ॥३॥
चारी वाचा कुंठित जाहाली । सोहं ज्योत प्रकाशली ॥४॥
ज्योत परब्रम्हीं जाणा । जनी म्हणे निरंजना ॥५॥
गगन सर्वत्र तत्वता । त्यसी चिखल लावूं जातां ॥१॥
तैसा जाण पांडूरंग । भोग भोगुनी नि:संग ॥२॥
सिद्ध सनकादिक । गणगंधर्व अनेक ॥३॥
जैसी वांझेची संतती । तैसी संसार उत्पत्ती ॥४॥
तेथें कैंचें धरिसी ध्यान । दासी जनी ब्रम्हा पूर्ण ॥५॥
२२.
काळाचिये लेख । नाहीं ब्रम्हाविष्णु मुख्य ॥१॥
युगा एक लव झडे । तोहीन सरे काळापुढें ॥२॥
अविद्येनें नवल केलें । मिथ्या देह सत्य केलें ॥३॥
महीपाळ स्वर्गपाळ । तेही ग्रासले समूळ ॥४॥
वर्म चुकलीं बापुडीं । दासी जनी । विठ्ठल जोडी ॥५॥
२३.
रक्तवर्ण त्रिकुट स्नान । श्रीहाट पाहे श्वेतवर्ण ॥१॥
शामवर्ण तें गोलाट । निळबिंदु औट पीट ॥२॥
वरि भ्रमर गुंफा पाहे । दशमद्वारीं गुरु आहे ॥३॥
नव द्वारातें भेदुनी । दशमद्वारीं गेली जनी ॥४॥
२४.
शून्यावरी शून्य पाहे । तयावरी शून्य आहे ॥१॥
प्रथम शून्य रक्तवर्ण । त्याचें नांव अध:शून्य ॥२॥
उर्ध्वशून्य श्वेतवर्ण । मध्य शून्य शामवर्ण ॥३॥
मह शून्य वर्ण नीळ । त्यांत स्वरूप केवळ ॥४॥
अनुहात घंटा श्रवणीं । ऐकुनी विस्मय जाहाली जनी ॥५॥
२५.
ज्योत पहा झमकली । काय सांगूं त्याची बोली ॥१॥
प्रवृत्ति निवृत्ति दोघीजणी । लीन होती त्याच्या चरणीं ॥२॥
परापश्यंती मध्यना । वैखरेची झाली सीमा ॥३॥
चारी वाचा कुंठित जाहाली । सोहं ज्योत प्रकाशली ॥४॥
ज्योत परब्रम्हीं जाणा । जनी म्हणे निरंजना ॥५॥