ग्रामदेवता
या चित्रात एक ग्रामदेवता दाखवली आहे. आकृतीमध्ये फक्त तिचे डोके दिसते. तिचे शरीर म्हणजे संपूर्ण एक गाव आहे. गावकरी तिकडे राहतात. ग्रामदेवी अन्नदाता आहे. गावकरी तिच्यावर प्रेम करतात आणि तिला घाबरतात.
त्यांना माहित आहे की कौटुंबिक जीवन म्हणजे फळबागा आणि शेते याच्या पलीकडे अंधार म्हणजे जंगल आहे. जर ग्रामदेवी नाराज झाली तर ती तिचा राग दाखवण्यासाठी जंगलाच्या माध्यमातून गाव नष्ट करू शकते. हे संकट आजारपण आणि मृत्यूच्या स्वरूपात येऊ शकते. जेव्हा एखादी स्त्री गर्भपात करते, जेव्हा एखादी महामारी पसरते किंवा जेव्हा मुलांना जास्त ताप येतो तेव्हा संपूर्ण गाव त्याला देवीचा कोप मानतो.
जोपर्यंत आपण पर्यावरणाचा नाश करत नाही, जोपर्यंत आपण जंगलातली झाडे तोडत नाही, जोपर्यंत आपण जमीन नांगरत नाही, खडक फोडत नाही, नद्यांना थेट करत नाही तोपर्यंत कोणतेही गाव, कोणतेही शेत, बाग अस्तित्वात येऊ शकत नाही.
या हिंसक प्रक्रिया आहेत ज्याद्वारे आपण बळजबरीने पृथ्वीवर नियंत्रण ठेवतो. आपल्याला पृथ्वीवर नियंत्रण का हवे आहे? आपण नियंत्रित करू शकतो कारण आपण करू शकतो, कारण आपण मनुष्य आहोत, कारण आपल्याकडे असे करण्याची क्षमता आहे, आणि आपण ही क्षमता वापरतो कारण आपल्याला चांगल्या जीवनाची इच्छा आहे, ज्यामुळे आपण आपल्या अस्तित्वासाठी निसर्गावर अवलंबून रहाणार नाही.
स्पष्टपणे इच्छेमुळेच मनुष्य आणि इतरां गोष्टी यांमधील संबंध निर्माण होतो. इच्छा गरजा आणि लोभ दोन्हीची पूर्तता करू शकते आणि दोन्ही बाबतीत निसर्गाचे शोषण केले जाते.
एकीकडे अन्न, वस्त्र आणि निवारा यासाठी माणूस निसर्गाचे शोषण करतो आणि दुसरीकडे कौटुंबिक प्रेमळ आईची भूमिका साकारण्यासाठी देवीला विनवणी करतो; कारण त्याला हे देखील माहित आहे की देवी हिंसक आणि धोकादायक आहे आणि कोणत्याही वेळी त्याचा नाश करू शकते.