कपि विर उठला तो केग
कपि विर उठला तो केग अद्भूत केला । त्रिभुवनजनलोकीं कीर्तिचा घोष केला ॥ रघुपति उपकारें दाटलें थोर भावें । परम विर उदारें रक्षिले सौख्यकारें ॥१॥
सबळ दळ मिळालें युद्ध ऊदंड झालें । कपिकटक निमाले पाहतां येश गेले । परदळ शरघातें कोटिच्या कोटि प्रेतें । अभिनव रणपातें दु:ख बीभीषणातें ॥२॥
कपिरिसघनदाटी जाहली थोर आटी । म्हणउनि जगजेठी धांवणें चार कोटी । स्मृतिविरहित ठेले मोकळे सिद्ध झाले । सकळ जनु निवाले धन्य सामर्थ्य चाले ॥३॥
बहु प्रिय रघुनाथा मुख्य तूं प्राणनाथा । उठवि मज अनाथा दूर सांडूनि वेथा । झडकरिं भिमराया तूं करी दृढ काया । रघुविरभजना या लागवेगेंचि जाया ॥४॥
तुजविण मज पाहे पाहतां कोण आहे ॥ म्हणउनि मन माझें रे तुझी वाट पाहे । मज तुज विरवीलें पाहिलें आठवीलें ।
सकळिक निजदासालगि सांभाळवीलें ॥५॥
उचित हित करावें उद्धरावें धरावें । अनहित न करावें त्वां जनीं येश घ्यावें । अघटित घडवावें सेवका सोडवावें । हरिभजन घडावें दु:ख तें बीघडावें ॥६॥
प्रभुवर विरराया जाहली दृढ काया । परदळ निवटाया दैत्यकूळें कुटाया ॥ गिरिवर उगटाया रम्यवेषें नटाया । तुजचि अलगटाया ठेविलें मुख्य ठाया ॥७॥
बहुत सबळ सांठा मागतो अल्प वांटा । न करित हित कांठा थोर होईल ताठा ॥ कृपणपण नसावें भव्य लोकीं दिसावेम ।
अनुदिन करुणेच चिन्ह पोटीं वसावें ॥८॥
जळधर करुणेचा अंतरामाजिं राहें । तरि तुज करुणा हे कां नये सांग पां हे । कठिण हदय झालें काम कारुण्य गेलें ।
न पवसि मज कां रे म्यां तुझें काय केलें ॥९॥
वडिलपण करावें सेवका सांवरावें । अनहित न करावें तूर्त हातीं धरावें ॥ निपटचि हटवावें प्रार्थिला शब्दभेदें । कपि घन करुणेचा वोळला रामवेधें ॥१०॥
बहुतचि करुणा या लोटली देवराया । सहजचि कपिकेतें जाहली दृढ काया ॥ परम सुस्त्र विलासे सर्वदा सानुदासें । पवनतनुज तोषें वंदिले सावकाशें ॥११॥
॥ भीमरूपी स्तोत्र संपूर्ण ॥५॥
सबळ दळ मिळालें युद्ध ऊदंड झालें । कपिकटक निमाले पाहतां येश गेले । परदळ शरघातें कोटिच्या कोटि प्रेतें । अभिनव रणपातें दु:ख बीभीषणातें ॥२॥
कपिरिसघनदाटी जाहली थोर आटी । म्हणउनि जगजेठी धांवणें चार कोटी । स्मृतिविरहित ठेले मोकळे सिद्ध झाले । सकळ जनु निवाले धन्य सामर्थ्य चाले ॥३॥
बहु प्रिय रघुनाथा मुख्य तूं प्राणनाथा । उठवि मज अनाथा दूर सांडूनि वेथा । झडकरिं भिमराया तूं करी दृढ काया । रघुविरभजना या लागवेगेंचि जाया ॥४॥
तुजविण मज पाहे पाहतां कोण आहे ॥ म्हणउनि मन माझें रे तुझी वाट पाहे । मज तुज विरवीलें पाहिलें आठवीलें ।
सकळिक निजदासालगि सांभाळवीलें ॥५॥
उचित हित करावें उद्धरावें धरावें । अनहित न करावें त्वां जनीं येश घ्यावें । अघटित घडवावें सेवका सोडवावें । हरिभजन घडावें दु:ख तें बीघडावें ॥६॥
प्रभुवर विरराया जाहली दृढ काया । परदळ निवटाया दैत्यकूळें कुटाया ॥ गिरिवर उगटाया रम्यवेषें नटाया । तुजचि अलगटाया ठेविलें मुख्य ठाया ॥७॥
बहुत सबळ सांठा मागतो अल्प वांटा । न करित हित कांठा थोर होईल ताठा ॥ कृपणपण नसावें भव्य लोकीं दिसावेम ।
अनुदिन करुणेच चिन्ह पोटीं वसावें ॥८॥
जळधर करुणेचा अंतरामाजिं राहें । तरि तुज करुणा हे कां नये सांग पां हे । कठिण हदय झालें काम कारुण्य गेलें ।
न पवसि मज कां रे म्यां तुझें काय केलें ॥९॥
वडिलपण करावें सेवका सांवरावें । अनहित न करावें तूर्त हातीं धरावें ॥ निपटचि हटवावें प्रार्थिला शब्दभेदें । कपि घन करुणेचा वोळला रामवेधें ॥१०॥
बहुतचि करुणा या लोटली देवराया । सहजचि कपिकेतें जाहली दृढ काया ॥ परम सुस्त्र विलासे सर्वदा सानुदासें । पवनतनुज तोषें वंदिले सावकाशें ॥११॥
॥ भीमरूपी स्तोत्र संपूर्ण ॥५॥