प्रकरण आठ......
सौम्या आणि पाणिनी, कोर्नीस होटेल च्या स्वागत कशात उभे होते.वयाने थोडा मोठा म्हणजे पन्नाशीतला एक माणूस तिथे होता. “ रूम शिल्लक नाही.” तो म्हणाला.
“ गर्ग नावाच्या माणसाचे इथे बुकिंग आहे? ” पाणिनीने विचारले.
“ आहे.खोली नंबर सहाशे अठरा . काही निरोप आहे? ” त्याने विचारले.
“ त्याला फोन करून सांगा मी इथे आलोय म्हणून.”पाणिनी म्हणाला.
“ तुम्ही त्याला अपेक्षित आहात का? ”
“ तसचं नाही म्हणता येणार.”पाणिनी म्हणाला.
“ खूप उशीर झालाय अत्ता पण , एखाद्याला भेटायच्या दृष्टीने.” तो म्हणाला.
“ माझ्या हातावर घड्याळ आहे. ” पाणिनी म्हणाला.
नाईलाजाने त्याने इंटरकॉम वर ६१८ नंबर ला फोन लावला.  “ एक गृहस्थ तुम्हाला भेटायला आलेत.त्यांच्या बरोबर एक बाई आहेत.” पलीकडून भेटायला आलेल्या चे नाव काय अशी विचारणा झाली ती पाणिनी ला ऐकू आली.
“ माझं नाव पटवर्धन.” मॅनेजर ने विचारण्या पूर्वीच पाणिनी ने सांगितले.ते ऐकून पुन्हा त्याने ६१८ ला फोन लावला.
“ तुम्हाला बोलावलंय वर.” तो पाणिनी ला म्हणाला.
पटवर्धन ची वाट बघत गर्ग दारात उभा होता. हस्तांदोलनासाठी त्याने हात पुढे केला.त्याच्या सडपातळ बोटांचा स्पर्श पटवर्धन च्या हाताना झाला “ या मिस्टर आणि मिसेस पटवर्धन ” सौम्या कडे बघून तो म्हणाला.
“ ही सौम्या सोहोनी आहे.माझी सेक्रेटरी.”पाणिनी म्हणाला.
“ माझी खोली खूपच अस्ताव्यस्त झाल्ये, पसारा पडलाय , पण तुम्ही बसा आरामात.मला इथे कोणी येईल अशी अपेक्षा नव्हती त्यामुळे गचाळ पणा झालाय. ” गर्ग म्हणाला. पटवर्धन ने त्याला अजमावण्याचा प्रयत्न केला. त्याचा आवाज तरल, मुलायम,होता.डोळे एकदम काळेभोर होते.त्यातील भाव ओळखणे कठीण होते.पसारा आवरताना त्याची होणारी हालचाल मात्र सकारात्मक आणि सहज होती.बोलताना संवाद साधायला आवडते असे भाव होते.
“ तुझ्या कडे येणाऱ्या सर्वांचेच  तू एवढ्या आत्मीयतेने स्वागत करतोस? आम्ही देणग्या गोळा करायला किंवा पुस्तकं विकायला आलो असू तर ?”  गमतीत पाणिनीने विचारले.
“ काय फरक पडतो त्याने मिस्टर पटवर्धन ? ज्या अर्थी तुम्ही एवढ्या लांबून आणि या विचित्र वेळेला इथे आलाय मला भेटायला त्या अर्थी तुमचं काम महत्वाच च असल पाहिजे अस मी समजतो.तुम्ही अगदी पुस्तकं विकायला आला असाल तरी तुमच्या दृष्टीने ते महत्वाचेच आहे.मी स्वतः एक विक्रेता आहे.माझे असे मत आहे की प्रत्येकाचे म्हणणे ऐकून घेतले जायला पाहिजे. ” गर्ग म्हणाला.
“ चांगला दृष्टीकोन आहे तुमचा. मी कोण आहे ,काय करतो तुम्हाला माहीत आहे का?” पाणिनीने विचारले.
“ नाही.”
“ मी पटवर्धन, वकील आहे.”
“ पटवर्धन ? पटवर्धन......परिचित वाटतयं नाव . पाणिनी पटवर्धन तर नाही?”
“ वाव !  चांगला योग आला आज. मिसेस पुंड म्हणाली मला. तुम्ही फोन केला होतात म्हणून.”
“ तू ओळखतोस तिला चांगलं?” पाणिनीने विचारले.
“ अर्थात ”
“ तिच्या नवऱ्याला सुद्धा? ”पाणिनीने विचारले.
“ अगदी चांगलच ओळखतो.” गर्ग म्हणाला.
“ तर मग मला सांग, तिने शुक्रवारी बाहेरगावी ला जायचा बेत अचानक रद्द का केला?” पाणिनी ने अचानक विचारले.
गर्ग चा चेहेरा आणि डोळे निर्विकार राहिले परंतू तो त्याच्या आवाजातला बदल लपवू शकला नाही.तो दुखावला गेला आहे असे  पाणिनी पटवर्धन ला जाणवले.
“ ही गोष्ट कुणाला माहीत असेल अस मला वाटलं नाही.”
“ मला माझ्या प्रश्नाचं उत्तर मिळेल का? ” पाणिनीने विचारले.
“ तुम्हाला ज्या गोष्टीत रस आहे, त्याच्याशी या उत्तराने काही फरक पडणार नाही.”
“ थोडक्यात मी यात पडू नये अस तुला म्हणायचंय? ’’पाणिनीने विचारले.
“ नाही,नाही.बिलकुल नाही तस काही.मला एवढचं म्हणायचयं की मी तुम्हाला सर्व बारकाव्या निशी तपशील देऊ शकत नाही.अत्ता.”
“ का नाही देऊ शकत? ”पाणिनीने विचारले.
“ खर म्हणजे मी स्वतः च तिला विमान तळावरून परत आणण्यात कारणीभूत होतो.,त्यात काही खाजगी  विषय आहेत पद्मनाभ पुंड हयात असता तरी त्याने ही गोष्ट सांगायला परवानगी दिली नसती. ” गर्ग म्हणाला.
“ हे बघ गर्ग मी आणि पोलीस एकाच वेळी त्याच्या खुनाचा शोध घेतोय. मी तुला अत्ता जो प्रश्न विचारला तोच पोलीस तुला विचारणार आहेत.”पाणिनी म्हणाला.
“ विमान तळावर काय घडले हे तुम्हाला कसे काय समजले?”
“ मी तुला सांगितलं ना मी त्या खुनाचा शोध घेतोय . आणि माझं मत आहे की तिने परगावी ला जायचा बेत रद्द केला या गोष्टीचा त्या खुनाशी मोठा संबंध आहे.” पाणिनी म्हणाला.
“ काही नाही ” गर्ग म्हणाला
“ ते मी ठरवीन ” पाणिनी म्हणाला.
“  तुम्ही मला अजून संगीतलच नाही की तुम्हाला कळले कसे ? ”
“ मी नाही सांगू शकत मला कसे समजले ते , आणि मला सांगायची गरज ही नाही.”
“ सॉरी, पण मला पटत नाही तुमचे म्हणणे.” गर्ग म्हणाला.
“ ठीक आहे मला जर समाधानकारक खुलासा नाही मिळाला तर मी पोलिसांकडे जाऊन सांगीन .मग ते घेतील तुमच्याकडून खुलासा.” पाणिनी म्हणाला.
गर्ग ने पाणिनी ला आपल्या जवळची सिगारेट केस उघडून एक सिगारेट देऊ केली. सावकाश आपले पाय थोडे लांबवले.स्वतः एक सिगारेट घेऊन झुरका मारला.
“ मला वाटतय हे सगळ करण्यात तू मुद्दामच  बराच वेळ घालवलास आणि तेवढ्या वेळेत मला काय उत्तर द्यायचं याचा तू विचार करून ठेवला असशील.” पाणिनी म्हणाला.
“ मला वेळ मिळाला पण उत्तर नाही सुचल ” गर्ग ने मोकळे पणाने कबूल केले."
 “ आरामात सांग ” निवांत पणे पाय लांब करून खुर्चीत रेलत पाणिनी म्हणाला.
“दिव्व्या ची पार्श्वभूमी तुम्हाला माहिती आहे? ”
“ बिलकुल नाही.”
“ भावनिक दृष्टीने ती एकदम खचलेली स्त्री आहे.”
“  म्हणजे काय नक्की?” पाणिनीने विचारले.
“ म्हणजे  तिला एकदम झटके येतात.
 “ व्यावहारिक भाषेत ती वेडी वगैरे आहे असे सुचवायचे आहे की काय तुला? ”
“ नाही , नाही  तशातला भाग नाही. आपल्याच विश्वात रमणारे जिप्सी लोक कसे असतात तशी आहे ती.” गर्ग म्हणाला.  “ म्हणजे काही काळा पुरतेच तिला झटके येतात.अर्थात त्यातून ती आपोआपच लगेच ठीक होते.”
“ तुझं आणि तिचं काही लफडं वगैरे आहे? ” पाणिनीने विचारले.
“ मी फक्त तिचा चांगला मित्र आहे , तिचं  मन ती माझ्यापाशी मोकळ करू शकते. पद्मनाभ शी लग्न करून ती पस्तावलीच होती. ती पद्मनाभ ला एक चिट्ठी लिहून विमानतळावर आली होती, तिच्या प्रियकराला भेटायला जाण्यासाठी , पद्मनाभ ला सोडून , त्याला घटस्फोट देणार होती ती. तिचा असाच स्वभाव आहे, एखाद्यावर प्रेम करते म्हणजे जीव ओवाळून टाकून देते. आणि कायमच तिला कोणावर तरी असा जीव लावायला आवडतो.”
“  तू फारच तिची बाजू लाऊन धरतोयस ” पाणिनी म्हणाला.
“ तिचा स्वभाव तुम्हाला कळावा हा हेतू आहे माझा. ”
“ बर ठीक , ती विमान तळावर पोचली, पुढे तू काय केलस?” पाणिनीने विचारले.
“ मी थांबवलं तिला.कारण मला माहीत होते की ती तिच्या प्रियकराकडे गेली तर जास्त दु:खी  होईल. त्यापेक्षा इथे राहिलेली बरी ”
“ मग तू तिला परत  तिच्या घरी घेऊन आलास , पुढे काय झालं? ”
“ ती प्रथम खूप रडली पण नंतर तिला माझं म्हणण पटल.” गर्ग म्हणाला.
“  तिला  तिच्या घरी आणल्यावर तिथे किती वेळ होतास? ” पाणिनीने विचारले.
“ अर्धा –पाऊण तास असेन.”
“ ती विमान तळावर आहे हे तुला कसे समजले? ”
“ ते अगदी योगायोगाने समजले. मी आणि पद्मनाभ पुंड एकत्र काम करतो. म्हणजे करत होतो.” गर्ग म्हणाला.
“ म्हणजे त्या कुक्कुट पालनाच्या धंद्यात?” पाणिनीने विचारले.
“ म्हणजे तसा माझा संबंध प्रत्यक्षच होता. मी त्यातला  कुक्कुट पालना......” बोलता बोलता तो मधेच थांबला. “ जाउदे पटवर्धन, मी  माझ्या धंद्यातले सगळे नाही सांगू शकत.”
“ म्हणजे कुक्कुट पालनाचे तो बघायचा आणि धरणाच्या जमिनीचे तू .....” पाणिनी ने विचारले.
“ अहो, माझ्या तोंडी तुमच्या मनातले काल्पनिक विचार घालू नका. ” गर्ग म्हणाला.
“ पद्मनाभ ने मला त्याच्या घरी पाठवले आणि कागद पत्रांची एक ब्रीफ केस आणायला सांगितले. दिव्व्या घरी नसेल तर पंचाईत होऊ नये म्हणून त्याच्या घराची किल्ली सुद्धा दिली.  ”
“ कधी घडलं हे ? ”पाणिनीने विचारले.
“  दुपारीच ”
“ तुला का दिली किल्ली? पद्मनाभ स्वत: का गेला नाही घरी ? ”
“ त्याची जेवणाच्या सुट्टीत कोणाबरोबर तरी मिटींग होती.” गर्ग म्हणाला.
“  आणि तू त्याला जेवणा नंतर लगेच भेटणार होतास? ”
“ नाही लगेच नाही, चार वाजता भेटणार होतो दुपारी.”
“ तू दिलेल्या कागद पत्रांचे तो पुढे काय करणार होता? ” पाणिनीने विचारले.
“ तो ती कागदपत्रे रेयांश प्रजापति ला देणार होता, त्यासाठी त्याला बोटीवर बोलावले होते , प्रजापति ने.”
“ पण प्रजापति तर कोणालाच बोटीवर येऊ देत नसे ना? त्याला तिथे त्याच्या धंद्या पासून दूर , निवांत राहाला आवडायचं ना? ”पाणिनी म्हणाला..
“ बरोबर आहे  तुमचे म्हणणे पण ही कागदपत्रे म्हणजे अपवादाने खूप महत्वाची होती. म्हणूनच प्रजापति ने च पद्मनाभ ला  बोटीवर बोलावले होते.” गर्ग म्हणाला.
 एवढी खात्री तुला आहे? ” पाणिनी म्हणाला..
“ नक्कीच.”
“ उद्या जर असं सिद्ध झालं की  रेयांश प्रजापति शुक्रवारी बोटीवर नव्हताच आणि येण्याचा मानसही नव्हता त्याचा, तर ? ” पाणिनी म्हणाला..
गर्ग हसला “ असं शंभर टक्के घडलेले नाही पटवर्धन.” 
त्याच्या देहबोलीतला  आत्म विश्वास पटवर्धन ला जाणवला. त्याच्या म्हणण्यात तथ्य दिसत होत.
“ ठीक आहे गर्ग , तू कागद पत्रे आणायला तिथे गेलास, पुढे? ”पाणिनी म्हणाला..
“ ही चिट्ठी टेबलावर उशीला  टाचून ठेवली होती.”
“ तू काय केलंस त्याच? वाचलीस आणि तिथेच ठेवलीस चिट्ठी? ” पाणिनी म्हणाला..
“ छे छे मी लगेच ती खिशातच टाकली माझ्या. पद्मनाभ ने ती बघितली असती तर अनर्थच झाला असता.” गर्ग म्हणाला.
“ ती चिट्ठी पद्मनाभ साठी होती ना? ”
“ अर्थात ”
“ तरी तू ती तुझ्याकडे ठेवलीस? बघू मला ती चिट्ठी , आहे ना अत्ता तुझ्याकडे?”पाणिनी म्हणाला..
“ तुमची ही चौकशी भरकटत चालली आहे आणि माझ्या खाजगी गोष्टी मधे तुम्ही जाताय. ती चिट्ठी म्हणजे त्यांच्या संसारातील आनंद...... ” गर्ग बोलायला गेला पण पटवर्धन ने त्याला  मधेच थांबवत म्हटले, 
“ ती चिट्ठी हा एक पुरावा आहे. तुम्हा सगळ्यांनाच  तुमच्या नावाची बदनामी टाळायची असेल तर मला जी माहिती हवी आहे ती देणे तुमच्या फायद्याचे आहे.” पाणिनी म्हणाला.
गर्ग  ने विचार केला शेवटी पाणिनी चे म्हणणे त्याला पटलेले दिसले.आपल्या ब्रीफ केस मधून त्याने ती चिट्ठी काढली आणि पाणिनी कडे दिली. पाणिनी ने ती काळजी पूर्वक बघितली.त्याला टाचणी मुळे पडलेले भोक स्पष्ट दिसत होते.
 पाणिनी ने चिट्ठी वाचली.
“ प्रिय पद्मनाभ,
तुला वाटेल , मीच चुकीची आहे.गेल्या काही काळात जे काही आपल्यात घडलंय, मी आता माझ्या भावनांवर ताबा नाही ठेऊ शकत , तू चांगलाच वागला आहेस माझ्याशी पण गेले काही महिने त्या धरण क्षेत्रातील जमिनी च्या व्यवहारात तू एवढा बुडून गेलास की आपल्या दोघांचा संसार आहे हे तू विसरलास.मी तुला दोष देत नाही, तू खूप पैसे मिळव , मला काहीही नको आहे तुझे.   फक्त मी साहस बरोबर प्रेम करते आहे आणि तुला सोडून चालले आहे. ” 
“ एकदम बोलकी चिट्ठी आहे.” पाणिनी म्हणाला.
“ अत्यंत मनापासून लिहिलेली आहे तिने ” गर्ग म्हणाला. 
“ हा साहस कोण? पूर्ण नाव काय त्याचे?”पाणिनी म्हणाला..
“ मिस्टर पटवर्धन, किती खोलात जाऊन चौकशी करताय या सगळ्याची.? ”
“ हे बघ हा खुनाचा मामला आहे. साहस कोण ते सांग ”पाणिनी म्हणाला.
“ माफ करा पण मी नाही सांगू शकणार.” गर्ग म्हणाला.
पाणिनी पटवर्धन उठून उभा राहिला, निघायच्या तयारीत. “ धन्यवाद गर्ग ”तो म्हणाला.
“ मी जी माहिती दिली ती गुप्त ठेवालच तुम्ही. ” गर्ग म्हणाला.
“ बिलकुल नाही.” पाणिनी म्हणाला.
“ का ssss य ! ” गर्ग ओरडला. “ मी अशा समजुतीत होतो की  तुम्ही कुठे वाच्च्यता करणार नाही. ”
“ तुझी गैर समजूत होती ती.”
“  तुम्ही असं म्हणाला होतात की मी तुम्हाला जर माहिती दिली नाही तर तुम्ही पोलिसांकडे जाल.” गर्ग म्हणाला.
“ एकदम बरोबर आहे , तसच म्हणालो होतो मी.”पाणिनी म्हणाला.
“ मी तर तुम्हाला माहिती दिल्ये. तर मग आता तुम्ही नाही ना जाणार पोलिसांकडे ? ” गर्ग म्हणाला.
“ नक्कीच जाणार पोलिसांकडे.”पाणिनी म्हणाला. “ न जाण्याजोगे एक तरी कारण मला पटवून दे.”
“ मी तुम्हाला जे सांगितलंय त्याचा पद्मनाभ च्या मृत्यूशी काहीही संबंध नाही.”
 “ तू म्हणालास की हा साहस नावाचा माणूस बाहेर गावी असतो आणि ती त्याच गावाला निघाली होती?  ”पाणिनी म्हणाला.
“ हो ”
“ त्याने तिला कधी चिठ्या  चपाट्या, पत्र वगैरे लिहिली आहेत?” पाणिनी म्हणाला..
गर्ग ने पाणिनीची नजर टाळली.
“ अरे सांग बाबा. पोलीस हे सर्व चव्हाट्यावर आणणारच आहेत. तिच्या शुक्रवारच्या सर्व दिन चर्येचा तपशील ते घेतील आणि ती प्रचंड अडचणीत येईल. ”पाणिनी म्हणाला.
“  पोलिसांना ती पत्रे मिळणार नाहीत.” गर्ग म्हणाला.
“ म्हणजे याचा अर्थ  ती नष्ट केली आहेत?” पाणिनी म्हणाला..
“ याचा अर्थ ती पोलिसांना मिळणार नाहीत.” गर्ग म्हणाला.
अचानक पाणिनी ने गर्ग ची ब्रीफ केस उचलली. “ थोडक्यात ती पत्र तुझ्याकडे आहेत ! ”
“ ओह, हे काय पटवर्धन? माझी आहे ती ब्रीफ केस. तुम्ही घेऊ शकत नाही त्याचा ताबा.” गर्ग म्हणाला.
“ सौम्या, इन्स्पेक्टर तारकर ला फोन लाव.”पाणिनी म्हणाला.
सौम्या फोन करायला उठली तो पर्यंत तो शांत होता.नंतर अचानक म्हणाला,
“ थांबा मिस सोहोनी, ब्रीफ केस च्या उजव्या खणात आहेत ती पत्र.” गर्ग म्हणाला.
पाणिनी ने ती पत्रे बाहेर काढली आणि आपल्या कोटाच्या खिशात घातली.
“ काय करणार आहात या पत्राचे? ” गर्ग  ने घाबरून विचारले.
 “ मी ती नीट बघून, वाचून घेणारे.तुझ्या म्हणण्यानुसार त्याचा खुनाशी संबंध नसेल तर तुला परत देईन. ” पाणिनी म्हणाला.
“ अन्यथा? ”
“ अन्यथा मी ती माझ्या कडे ठेवीन.” पाणिनी दाराकडे जायला निघाला., थोड थांबला, “  ही चिट्ठी वाचल्या वाचल्या तू विमान तळावर निघालास? पद्मनाभ पुंड बरोबर भेट ठरली असून सुद्धा? ” पाणिनी म्हणाला..
“ नाही; आधी त्याला हवी असलेली कागदपत्रे दिली. आणि मी लगेचच विमान तळाकडे पळालो.”
“ तो कुठे भेटला तुला? ”पाणिनी म्हणाला..
“ इथेच, या होटेल च्या समोर. तो बोटीवर जाण्यासाठी उतावीळ झाला होता, आधीच अर्धा तास उशीर झालाय असं म्हणाला.मला तो जरा भावनिक तणावा खाली वाटला. कोणीतरी त्याच्याशी खोट बोलून फसवलंय धंद्यात असं त्याचं म्हणण होत. पण तो खूप घाईत असल्याने मी सविस्तर विचारू शकलो नाही. पटवर्धन, या ठिकाणी तुम्हाला प्रजापति बद्दल मिळालेली माहिती चुकीची आहे,कारण त्याची प्रजापति बरोबर ठीक पाच वाजता बोटीवर भेट ठरली होती.
“ तू, तो इथे होटेल समोर येई पर्यंत वाट बघत थांबलास ? ”पाणिनी म्हणाला..
“ हो. बरोब्बर पस्तीस मिनिटं ”
“ कशामुळे उशीर झाला त्याला.? ”
“ नाही माहिती. ”
“ त्याला भेटल्यावर तू विमान तळावर गेलास तो पर्यंत  दिव्व्या पुंड  विमान तळावर बसून होती? तिला विमान मिळालं नव्हत? ”पाणिनी म्हणाला..
“ नशिबाने नव्हते.” गर्ग   म्हणाला.
“ मग तू तिला घरी आणलस आणि तिला , तुला सापडलेली चिट्ठी दाखवलीस?” पाणिनी म्हणाला..
“ हो  अर्थातच दाखवली.” गर्ग   म्हणाला.
“ मला या सगळ्याचा जरा विचार करू दे.”पाणिनी म्हणाला.
“ स्पष्ट बोलतो म्हणून माफ करा पटवर्धन , पण मी तिला जेवढं ओळखतो तेवढ तुम्ही नाही ओळखत.” गर्ग   म्हणाला.
“ मान्य आहे, म्हणूनच मला तिच्या बद्दल विचार करायला थोडा अवधी लागेल.एखादी व्यक्ती दुसऱ्यांच्या नजरेत कशी आहे यापेक्षा मला स्वत:ला कशी वाटते हे माझ्या दृष्टीने महत्वाचे आहे. गुड नाईट.

पाणिनी व सौम्या बाहेर पडले.
“ मी तुला तुझ्या घरी सोडतोय.आणि तू निमूटपणे झोपणार आहेस.”पाणिनी म्हणाला.
“ वेडेपणा करू नका सर. मला तो गर्ग  आवडलाय.त्याचं बोलणं ऐकत रहावं अस होत. तुम्ही ती पत्र कधी वाचणार आहात ? ” सौम्या ने विचारलं
“ उद्या ऑफिस ला आल्यावर, अर्थात ! ”
“ छे ! एवढा धीर कुणाला आहे इथे? आपण आपल्या गाडीत बसून गाडीतील दिव्यातच वाचून काढू.” सौम्या म्हणाली.
त्या दोघांनी ती सर्व पत्रे वाचून काढली. साहस चे आडनाव बेलवलकर होते., सात आठ पत्र होती.मागच्या दीड-दोन महिन्यातच हा पत्र व्यवहार झाला होता.प्रत्येक पत्रात दोघांतील जवळीक वाढत गेल्याचे लक्षात येत होते.
“ चांगला वाटतोय पोरगा.” सौम्या म्हणाली. 
“ पोरगा ? ” पाणिनी ने आश्चर्याने विचारले.
“ मग काय तर ! आशा प्रकारात नवखा आहे अस दिसतंय! ” सौम्या उद्गारली.  “ तो भाबडा आणि आदर्शवादी आहे. दिव्व्या ला तो नाही योग्य ठरणार.त्यांचा संसार सुखी होणार नाही हा सम्यक गर्ग   चा अंदाज बरोबर आहे.  ”
“ त्याला स्वत: बद्दल काय म्हणायचंय ते जाणून घेऊ आपण. सौम्या त्याला फोन लाव. त्या पत्रावर  फोन आहे  होटेल चा.पोलिसांच्या पुढे एक पाऊल जाऊ आपण या बाबतीत.”पाणिनी म्हणाला.
तो होटेल रॉयल मधे असल्याचे समजल्यावर सौम्या ने घरी जाऊन झोपण्याचा विचार रद्द केला.  “ आपण लगेच जाऊ त्याला भेटायला जवळच आहे इथून ते होटेल. हे प्रकरण म्हणजे खुनाचे आणि  रोमान्स चे एकत्रित आहे. मला मजा वाटते आहे.” सौम्या ने पाणिनी ला स्पष्ट सांगितले.
साहस बेलवलकर हा उंचपुरा, पाणीदार डोळ्यांचा पण हडकुळा असा माणूस होता.केस अस्ताव्यस्त पसरलेले होते.बाजूच्या रक्षापात्रात  अर्धवट जळलेल्या सिगारेट चा खच होता.कोणतीच सिगारेट अर्ध्या पेक्षा जास्त ओढलेली नव्हती.
त्याच्या आवाजात त्याला असलेला मानसिक ताण जाणवत होता.
“ काय हवय तुम्हाला? ”
“ तुम्हाला मिसेस दिव्व्या बद्दल विचारायचे आहे. ” पाणिनी म्हणाला.
पोटात अनपेक्षित पणे एक ठोसा बसावा तसे साहस बेलवलकर ला झाले.
“ कोणा बद्दल .......” तो अडखळला.
“मिसेस दिव्व्या बद्दल  ” पाणिनी म्हणाला. त्याने आपल्या मागे दार लाऊन घेतले.सौम्या ला बसायची खूण केली.
“ पण मला मिसेस दिव्व्या बद्दल   काहीच माहीत नाही.” तो म्हणाला.
“ पद्मनाभ पुंड  माहीत आहे? ” पाणिनी ने विचारले.
“ त्याला भेटलोय मी.”
“ व्यावसायिक भेट ? ”
“ हो.”
“ त्याच्या  बायकोला कधी भेटलास ? ” पाणिनी म्हणाला..
“ मला वाटतंय मी एकदा भेटलोय तिला. .... तुमचे नाव काय म्हणालात तुम्ही  ? ”
“  मी काहीच म्हणालो नाही , माझ्या नावाचा उल्लेखच मी केला नाहीये आल्या पासून. ”
“    ...”
“ तरीही सांगतो, नाव आहे पाणिनी पटवर्धन.”
“  मला तुम्ही असे प्रश्न का विचारताय  माझ्या घरात घुसून समजत नाही. तुम्ही पोलीस आहात का? किंवा पोलिसांशी संबंधित आहात का? ” त्याने विचारले.
“ पोलिसांशी संबंध आणू शकतो मी तुमचा. ” पाणिनी म्हणाला. “ तिच्या नवऱ्याचा खून झाला आहे हे तुला कसे कळले? कधी कळले? ”
“ तिनेच सांगितले मला.”
“  याचा अर्थ तू तिला नंतर भेटला होतास.”
 “ मी पद्मनाभ शी बोलायला म्हणून त्याच्या घरी फोन केला होता तेव्हा तिने घेतला फोन आणि सांगितले की तो मेलाम्हणून.”
“ तुझं म्हणणं आहे की त्याची बायको तुझी मैत्रीण नाही.? ” पाणिनी म्हणाला..
“ मिस्टर पटवर्धन मी वारंवार सांगतोय की तिला मी एकदाच बघितलय. ती आहे आकर्षक  पण तिच्या बाबत भरोसा नाही देता येत कुठलाच.” साहस बेलवलकर म्हणाला..
“ छान.!  मला एक परिपूर्ण असा खटला मिळाला .पाणिनी म्हणाला.
“ काय म्हणायचय तुम्हाला? ” 
“” कोणावर तरी कारवाई करायला तुम्हाला संधी आहे, आणि मी तुझी केस घ्यायला तयार आहे.” पाणिनी म्हणाला.
“ तुम्ही वकील आहात होय? मला वाटलं की पोलीस आहात. ”
“ पोलीस तुमच्या कडून अपेक्षा करतील की फसवणुकी प्रकरणी तू संबंधित माणसावर फौजदारी करावीस.” पाणिनी म्हणाला.
“ माझी कोणी फसवणूक केली आहे? ” साहस बेलवलकर ने विचारलं.
“ तुझं नाव आणि सही करून ही पत्र कोणीतरी पद्मनाभ च्या बायकोला म्हणजे दिव्व्या ला लिहिली आहेत आणि ही प्रेम पत्र आहेत ! ” पाणिनी ने आपल्या खिशातून ती पत्रे काढून त्याला दाखवली.
“ तुम्हाला कुठे मिळाली माझी पत्रे? ” साहस बेलवलकर ने विचारलं .त्याचा विरोधी स्वर आता नरमला होता.चेहेरा  फुटलेल्या फुग्या सारखा झाला होता.
“  तुझी कशी असतील पत्रे?  तू तर तिला एकदाच भेटलास ना?” पाणिनी म्हणाला..
“ तुम्हाला कुठे मिळाली पत्र ?”
“ कोणीतरी दिली मला. माझ्या अशिलाने असतील, किंवा पोलिसांनी असतील किंवा  वर्तमान पत्राच्या पत्रकारांनी असतील.”पाणिनी म्हणाला.
“ का....काय करणार आहात त्या पत्रांचे तुम्ही ?” साहस बेलवलकर ने घाबरून विचारले.
“ अर्थात पोलिसांना देणार मी. कोणताही पुरावा पोलिसांकडे सुपूर्त करावाच लागतो.
“ माझी पत्रे म्हणजे  कसला पुरावा असू शकतो ?” साहस बेलवलकर ने दचकून विचारले 
“   पद्मनाभ च्या खुनाशी तुझा  संबंध जोडण्यासाठी चा पुरावा. ” पाणिनी म्हणाला.
“ अहो काय बोलताय? वेड लागलं नाही ना तुम्हाला? त्या पत्रांचा आणि खुनाचा काय संबंध? ” साहस बेलवलकर ने चिडून विचारले.
“साहस बेलवलकर, तुम्ही जरा मोकळे पणाने का विचार करत नाही?  मिसेस पुंड ही तुमच्याच बरोबर पळून जाणार होती.एका मित्राने तिला अडवलं.” पाणिनी म्हणाला.
“ नाही ,नाही कुठल्या मित्राने वगैरे तिला अडवलं नाही.तिनेच मला फोन करून सांगितलं की तिचा विचार बदललाय.” साहस बेलवलकर म्हणाला.  “ पटवर्धन, तुम्ही मला कुठल्या सापळ्यात तर नाही ना अडकवत ? ”
 पटवर्धन  फोन कडे बोट दाखवून त्याला म्हणाला, “ तिला फोन कर आणि विचार.”
तो फोन करायला उठला.पण विचार बदलून पुन्हा म्हणाला, “ नको, मी नंतर करीन तिला फोन आणि विचारीन.”
“ ठीक, तुला वाटेल तेव्हा कर.” पाणिनी म्हणाला.  “ तर मग , तिच्या मित्राने तिला तुझ्या बरोबर पळून जाण्या पासून परावृत्त केले. मग तू  इकडे  आलास, तुला पद्मनाभ  ला  हे सगळ समजलं होत त्यामुळे  तुला , त्याला भेटायचं होत.त्यासाठी तू त्या बोटीवर गेलास. तिथे तुमच्यात कुरबुर झाली, त्याचं पर्यवसन भांडणात झालं  आणि तू त्याला मारलस.” पाणिनी ने खुलासा केला.
“ गप्प बसा. माझा आणि पद्मनाभ चा काही संबंध नाही. तो एक अप्पल पोट्या स्वार्थी आणि पैशाला देव मानणारा माणूस होता. त्याच्या लेखी त्याची बायको कोणीही नव्हती.त्यांच्यात काहीही संबंध ही नव्हते. त्याने तिला कधी स्पर्श सुद्धा केला नसेल. ”
“ बर,बर, तू पुन्हा  तिच्याशी संपर्क केलास., काय म्हणाली ती तुला? ” पाणिनी म्हणाला..
“ तिच्या नवऱ्याचा खून झाल्याचं तिने सांगितलं,  ती म्हणाली की मी तिला भेटता काम नये आता, कारण पोलिसांना संशय येईल. ”
“ कधी झाला हा संवाद?”
“ मी ट्रेन मधून खाली उतरल्यावर, मी तिला हॉटेलातून दहा वाजण्याच्या सुमारास फोन केला. ”
“ आणि तिने सांगितलं का , की तिच्या नवऱ्याचा खून झालाय म्हणून ? ” पाणिनी म्हणाला..
“ नाही तेव्हा लगेच नाही, पहिल्याने फोनच नाही लागला तिचा.नंतर पुन्हा लागला तेव्हा तिने सांगितलं.”
“ ...की तिच्या नवऱ्याचा खून झाला असं ? ” पाणिनी म्हणाला..
“ अगदी त्याचं भाषेत नाही, पण ती म्हणाली की दुर्दैवाने  एक अपघात घडलाय त्यात तो मारला गेलाय आणि पोलीस तपास करताहेत. तिनं मला सांगितलं की पुन्हा सॅन गावाला निघून जा मला भेटायचा प्रयत्न करू नका.”
“ तरीही तू तिचे न ऐकता शहरातच राहिलास आणि पुन्हा तिला फोन केलास बरोबर?” पाणिनी म्हणाला..
“ बरोबर.”
“ तेव्हा तिने तुला फोन वर अधिक माहिती दिली? ”
“  हो ती म्हणाली की प्रजापति च्या बोटीवर त्याचा मृतदेह सापडलाय.पण मी हे कोणाला बोलायचं नाही.”
“ तुला रेयांश प्रजापति माहीत आहे?” पाणिनी म्हणाला..
“ नाही.”
“ मी गरज वाटली तर भेटीन तुला पुन्हा . मी तुझ्या जागी असतो तर तिला पुन्हा भेटायचं प्रयत्न केला नसता.” पाणिनी म्हणाला.
“ पटवर्धन, तुम्ही तिला भेटलाय एवढ्यात, कशी आहे ती? बरी आहे ना? मला चैनच पडत नाहीये तिची खुशाली कळल्या शिवाय.”
पाणिनी पटवर्धन हसला. “ दारू पितोस तेव्हा तू खूप बडबड करतोस का नेहेमी? ”
“ नाही, उलट मी पितो तेव्हा मी अंथरुणात  शांत पडून राहतो. ” साहस बेलवलकर म्हणाला.
“ तर मग माझा सल्ला ऐक, आता दारू पी.” पाणिनी म्हणाला आणि सौम्या ला घेऊन बाहेर पडला.
( प्रकरण दहा समाप्त)

“सौम्या , प्रणव पालेकर नावाच्या  माणसाला शोधायला आपण अत्ता बाहेर पडलोय.” पाणिनी म्हणाला.
“ कसा आहे हा माणूस?” सौम्या ने विचारणा केली.
“ भयंकर हट्टी, बैलासारखे डोके , अशी मूर्ती डोळ्यासमोर येते.मी बघितलेलं नाही त्याला अजून ” पाणिनी म्हणाला.
थोड्याच वेळात ते दोघे पालेकर  च्या दारात उभे होते.
“ मला पालेकर ला भेटायचं होत. ”पाणिनी म्हणाला.
“ तुमच्या समोर उभा आहे त्या देहाला तेच नाव आहे.” पालेकर म्हणाला. रुंद छातीचा ,भडक कपड्यातला माणूस त्याच्या समोर उभा होता. “ कोण तुम्ही? ”
“ या देहाला पाणिनी पटवर्धन म्हणतात ,  लॉयर ” पाणिनी ने त्याच्याच भाषेत उत्तर दिले.
पाणिनी पटवर्धन हे नाव ऐकताच त्याच्या चेहेऱ्या वरचा रगेल पणा उतरला.त्याने आपले हात पुढे केले आणि पाणिनी चे हात हातात घेऊन थोपटले.  “ पाणिनी पटवर्धन ! ” तो उद्गारला. आपली भेट व्हावी अशी फार इच्छा होती. या कोण आहेत बरोबर? बायको तुमची? “
“  सेक्रेटरी ” पाणिनी म्हणाला.
“ तुम्हाला कशाला लागते सेक्रेटरी? ” 
“ ती  लिहून घेते तिच्या वहीत, जे,जे, बोलले जाते ते. ”पाणिनी म्हणाला.
“ कोणी संदर्भ दिला माझा? ”
“आरक्ता राजे  आणि तुमच्यात वाद होता जमीन खरेदीमध्ये , तुम्ही तिच्या शी  जागा खरेदीचा करार केलात अगदी नावाला रक्कम दिलीत  पण जागा सोडली नाही  असं काहीतरी ऐकण्यात आल होत.”पाणिनी म्हणाला.
“  माझा धंदाच आहे तो.माझ्या ताब्यात ती जागा बरीच वर्षे आहे. मीच मालक आहे असे भासवून  इतरही काही लोकांशी मी , तीच जागा विकायचा करार केलाय. रोख पैसे घेतलेत . तुम्ही त्यासाठी आला असल तर माझ्यावर दावा ठोका. मी लोकांशी केलेला करार साक्षीदारांसमोर केलेला नाही त्यामुळे मी नाकारीन. तो करार अवैध ठरेल मग मलाच त्याचा फायदा होईल. पुंड शी सुद्धा मी तीच जागा विकण्याचा करार केला होता , त्याच्या कडून पैसे पण घेतले त्यानंतर आणखी एक माणूस आला ती जागा घ्यायला मी त्याला सांगितलं की पुंड ती जागा घेतोय. त्याच्या कडून मी पैसे घेतलेत तू त्याहून जास्त देशील का? तो तयार झाला मी करार केला त्याच्याशी  साक्षीदार नाहीत त्याला. मी हे खोटे नाही सांगत.त्याचा गाडी नंबर ८५३६ होता.”
“ मी त्या जमिनी बद्दल आलेलो नाहीये अत्ता, मी तुला हे विचारायला आलोय की शनिवारी सकाळी काय घडलं? ”पाणिनी म्हणाला..
“ शनिवारी काय घडलं? मी बोटीवर गेलो होतो ,तर पुंड मेला होता.” प्रणव पालेकर म्हणाला.
“ पुंड बोटीवर असणार हे तुला कसं कळलं? ”
“ मला माहीत होत ते. कारण त्यानेच मला ते सांगितलं होतं.”
“ तू पुंड ला फोन केला होतास?”
“ केला होता आणि त्याला सांगितलं पण की दुसरा माणूस तुझ्या पेक्षा जास्त रोख देतोय.तो म्हणाला ताबडतोब उद्या बोटीवर भेटायला ये.” प्रणव पालेकर म्हणाला.
“ बर, तू  तिथे म्हणजे बोटीवर तू पोचलास, काय झालं तिथे? ”पाणिनी म्हणाला..
“ दुसऱ्या छोट्या होडीतून मी त्या बोटीवर पोचलो ती बोट खरं तर चिखलातच होती. बाजूला पाणी होतं पण चिखलात रुतली होती. ”
“ तुला काय दिसलं तिथे?” पाणिनी म्हणाला..
“ केबिनच्या जवळ पुंड चे शव पडले होते.
“ उताराच्या बाजूला?”
“ अर्थातच, ओहोटी मुळे बोट कलली होती.” प्रणव पालेकर म्हणाला.
“ तू हात लावलास का कशाला? ”
“ नाही, अजिबात नाही.”
“ पण तू केबिन मधे गेलास तेव्हा तिथे दरवाजाला हात लागलाच असेल ना.!”पाणिनी म्हणाला.
“ बहुतेक, त्याने काय होणारे पण? मी सकाळी गेलो होतो, तो रात्रीच मेला असेल.”
“  ठशावर लिहिलेलं नसतं की ते  किती वाजता उमटले ते.”पाणिनी म्हणाला.
“  मला कशात गुंतवायला बघताय तुम्ही? खुनात?  जमीन विक्रीत मी कमावलेले तुम्हाला हडप करायचेत? ” प्रणव पालेकर ने विचारले. आणि तो त्याच्या केबिन कडे जायला निघाला.  “ चालते व्हा तुम्ही दोघे इथून ! ”
“ मला एवढंच विचारायचं .....” पाणिनी बोलायला लागला पण त्याचं ऐकून न घेता प्रणव पालेकर म्हणाला,  “  मी जेव्हा असा चिडून आत जातो ना तेव्हा येताना माझ्या हातात बंदूक असते.”
“ सर, मला वाटतंय की तुम्ही त्याच्या कडून तुम्हाला हवी ती सर्व माहिती काढली आहे. निघूया आपण” सौम्या म्हणाली.
“ मला मानस शास्त्राचा एक प्रयोग म्हणून बघायाचच  आहे की खरच तो बंदूक घेऊन येतोय का ! ” पाणिनी म्हणाला. दोघांनी बराच वेळ वाट बघितली पण प्रणव पालेकर ने दार उघडलेच नाही.तो घरातच राहिला. पाणिनी आणि सौम्या दोघे गाडीत बसले.
“ सर, पुंड व्यतीरिक्त जो अन्य माणूस जमिनीचा व्यवहार करायला आला होता त्याचा गाडी नंबर  ८५३६ होता अस पालेकर म्हणाला होता, ओजस ला त्यावरून मालक शिधायला सांगुया का? ” सौम्या ने विचारलं
“ काही गरज नाही त्याची, ती गाडी मला माहिती आहे. त्याचं गाडीतून काया प्रजापति मला दोन्ही हॉटेलात घेऊन गेली होती.! ” पाणिनी ने बॉम्ब टाकला.
( प्रकरण ११ समाप्त )