ऐसा पुरता जो असेल । त्यासि सदगुरुज्ञान गवसेल । येर्‍हवीं आहाच बोलतां बोल । वाचेचें फोल करावें नलगे ॥८५॥

यालागीं श्रद्धाळू सात्विक । गुरुसेवेचा नीच सेवक । गुरु आज्ञेचा पाइक । तोचि निष्टंक ज्ञानार्थी ॥८६॥

जो वीतरागी सविवेक । जो सद्भावें विश्वासिक । जो लोकेषणें रहित रंक । तो निष्टंक ज्ञानार्थी ॥८७॥

विकल्पशून्य ज्यांचें मन । वासनारहित निजभजन । तो मुमुक्षांमाजी चिद्रत्न । अधिकारी पूर्ण ब्रह्मज्ञाना ॥८८॥

ऐशीं विवात्याची पूर्ण लक्षणें । निर्धारुनि श्रीनारायणें । त्यासि पूर्णब्रह्मनिरुपणें । ज्ञानार्थ परिसणें सावधान श्रोती ॥८९॥

हें कल्पादीचें जुनाट ज्ञान । वक्ता स्वयें श्रीनारायण । एका विनवी जनार्दन । श्रोतीं अवधान मज दीजे ॥३९०॥

जो ॐकाराचा तरुवरु । स्वानंद सुखाचा सागरु । सत्यसंकल्प सर्वेश्वरु । तो परात्परु स्वमुखें बोले ॥९१॥

शास्त्रव्युत्पत्ती व्याख्यान । जालिया वेदांत श्रवण । त्यावरी उठी जें जाणपण । त्यानांव ज्ञान शास्त्रोक्त ॥९२॥

विषयवासनेविण । वृत्तीसी जें विवेकस्फुरण । त्यानांव बोलिजे ज्ञान । सत्य जाण स्वयंभू ॥९३॥

चिद्रूपें वृत्तीचें स्फुरण । तें जाणिवें नाकळे ज्ञान । तेंचि स्वयें होइजे आपण । त्यानांव विज्ञान विधातया ॥९४॥

हदयी जें आत्मपण । तें स्वयें होईजे आपण । जेथें हारपे देहाचें स्फुरण । तें सत्य विज्ञान विधातया ॥९५॥

जळी मीनलिया लवण । सर्वांगे विरे संपूर्ण । जळीचें हारपे क्षारपण । यापरी विज्ञान वस्तुत्वाचें ॥९६॥

देहीचें जाऊनि अहंपण । ‘ ब्रह्माहमस्मि स्फुरे स्फुरण । ते स्फूर्तिही विरे संपूर्ण । त्यानांव विज्ञान पूर्णत्वाचे ॥९७॥

हे पावावया पूर्णप्राप्ती । भावें करावी भगवद्भक्ती । ते भक्तीची निजस्थिती । ऐक तुजप्रती सांगेन ॥९८॥

भगवद्भाव सर्वाभूती । यानांव मुख्य माझी भक्ती । हेंचि भजन ज्यासि अनहंकृती । विज्ञानप्राप्ती ते त्यासी ॥९९॥

हे भक्ती करी जो निजांगें । विज्ञान त्याच्या पायां लागे । ते भक्ती उपजे नेणें योगें । ते भक्तिचि अंगे हरी सांगे ॥४००॥

माझें नाम माझें स्मरण । माझी कथा माझें कीर्तन । माझ्या चरित्रांचें पठण । गुणवर्णन नित्य माझें ॥१॥

माझा जप माझें ध्यान । माझी पूजा माझें स्तवन । नित्य करितां माझें चिंतन । विषयध्यान विसरले ॥२॥

भक्तांचें विषयसेवन । तेंही करिती मदर्पण । यानांव भक्तीचीं अंगें जाण । स्वयें नारायण विधीसी सांगे ॥३॥

ज्ञान विज्ञान उत्तमभक्ती । सांग सांगेन तुजप्रती । कृपेनें तुष्टला कृपामूर्ती । धन्य प्रजापती निजभाग्यें ॥४॥

जगाचें गुह्य मी आपण । त्या गुह्याचें गुह्य संपूर्ण । पूर्ण गौप्याचें गुप्तघन । तुज मी सांगेन स्वयंभू ॥५॥

ऐसें गोप्याचें जें अति गोप्य । कोणा नाहीं सांगितलें अद्याप । माझें निजानंदनिजरुप । तुज मी सुखरुप सांगेन ॥६॥

कृपेनें तुष्टला जनार्दन । जीवीं जीव घालूं पाहे आपण । आकळावया ज्ञान विज्ञान । अनुग्रहपूर्ण आवडी करी ॥७॥

आवडीं सदगुरुनाथू । जंव मस्तकी न ठेवी हातू । तोंवरी शिष्याचा निजस्वार्थू । पूर्ण परमार्थू सिद्धी नपवे ॥८॥

यालागीं श्रीनारायण । वरदहस्ते संपूर्ण । अनुग्रही चतुरानन । तेंचि निरुपण श्रीशुक सांगे ॥९॥

मी जेवढा जैसा तैसा । जग नहोऊनि जगत्वाऐंसा । ऐसा स्वरुपतेचा पूर्ण ठसा । तुज प्राप्त हो हे दशा अनुग्रहें माझ्या ॥४१०॥

सत्वगुणेंवीण सत्वस्थिती । जेणें करी धरी हरी त्रिजगती । परी आंगीं नलागे अहंकृती । हा भाव प्रजापती प्राप्त हो तुज ॥११॥

मी सगुण निर्गुण रुपें धरीं । परी न विकारें रुपाकारी । ये स्वरुपतेची निजथोरी । प्राप्त हो झडकरी विधात्या तुज ॥१२॥

रुपी असोनि अरुपता । गुणी वर्तोनि गुणातीतता । हे मदनुग्रहें पूर्णावस्था । पावसी तत्त्वतां परमेष्ठी तूं ॥१३॥

जेवी जळी असोनि गगन । बोलें हो नजाणे आपण । तेवीं माझें कर्माचरण । अकर्तात्मता पूर्ण परमात्मयोगें ॥१४॥

सृष्टिस्रजनालागी तत्त्वतां । सकळ कर्मी अकर्तात्मता । मदनुग्रहें पावसी विधाता । ह्नणोनि माथां ठेविला हात ॥१५॥

कृपा पद्महस्त ठेवितां माथां । ब्रह्मावबोध पावे विधाता । करस्पर्शे निवाला विधाता । तें सुख सांगतां सांगतां नुरे ॥१६॥

एवं स्वयंभू ऐशिया परी । संबोधूनि केला ब्रह्माधिकारी । हे जाणोनि आपली थोरी । पूर्णत्वाचा करी प्रबोध त्यासी ॥१७॥

सदगुरुनें अनुग्रहिल्यापाठीं । शिंष्याची स्वरुपी प्रवेशे दृष्टी । हें पुरुषोत्तम जाणोनि पोटीं । करसंपुटीं आश्वासिला ॥१८॥

विष्णुविरिचीसंवादकथन । कल्पादीचें जुनाट ज्ञान । तेथें श्रोती द्यावें अवधान । आनंदघन वोळला ॥१९॥

साचचि ब्रह्मा जन्मला पोटीं । यालागीं हरीशी कळवळ मोठी । गुह्यज्ञानाची गोड गोष्टी । उठाउठी हरी सांगें ॥४२०॥

पुत्र जाहला ब्रह्माधिकारी । येणें उल्हासे श्रीहरी । जें गुह्यज्ञान असे जिव्हारी । तें काढूनि बाहेरी सांगे तयासी ॥२१॥

विधात्यासि विचारितां । स्वयें देवचि माता पिता । तो उभयस्नेहो एकात्मता । निजगुह्य तत्त्वतां सांगेल त्यासी ॥२२॥

श्रीहरीस पुत्रस्नेह अमुप । त्यासि दाटूनि सांगे ‘ तप तप ’ । आपलें दाखवूनि निजरुप । ज्ञान निर्विकल्प आदरें सांगें ॥२३॥

पित्यानें जोडिलें जें वित्त । पुत्र अधिकारी होय तेथ । यालागी गुह्यज्ञान समस्त । देईल निश्चित विधातयासी ॥२४॥