लावणी १६ वी
ही मजा कांहिं उमजा, घेऊन मज निजा,
सख्या, जिव माझा तुमचेपाशीं ।
राजसा ! अधांतरीं कसा देउन भरवसा पाडितां फाशीं ॥धृ०॥
तुम्ही शिरिमंत, मी गरजवंत असतां जिवंत आजपर्यंत मला राखलें ।
स्नेह सबळ झाला सफळ, केवळ हें अमृतफळ चाखलें ।
अमळसे बसा निवळसे, धरा जवळसे, लहानसें मी माणुस धाकलें ।
नावडे मी, कोण आवडे ? येवढें मन तिकडे फाकलें ।
जननीति रीतिच्या स्थिती, सांगुं तरी किती ? असे हे प्रीतीचे दाखले ।
शिव शिव शिव शिव ! म्या कधीं वचन मोडून टाकिलें ? ।
अंतरची खोटी नव्हे । जिवलगा
जें द्याल मला तें हवें ।
झुळ झुळ नवतीजळ नवें । जिवलगा ।
ती रतलें तुमच्यासवें ।
अबळ आम्ही निर्बळा, भाव मोकळा, लाऊनिया लळा गळा कापशी ॥१॥
लाभला लाभ हा मला, गुलाबी फुला, तुला ठाऊक मी पहिलेपासुन ।
धिर सुटे, मोठें भय वाटे, कुठें खोटेंपण आलें दिसुन ? ।
हा समेट कर, या नेट (काया नेट ?) होईना भेटखेट येका गावांमध्यें असुन ।
आवडि मी धरिते गडी, तुम्ही घडि घडि घडि बसतां रुसुन ।
घावली भली सावली, आस लावली, आलि ही भरजानी मुसमुसुन ।
या मुखें कौतुकें सुखें, मुके घ्याहो गालाला डसुन ।
कशि बोलूं म्हणुन लाजते । जिवलगा ।
अर्धांग वेश साजते ।
वेळ पळ पळ मोजिते । जिवलगा ।
मजिं प्रसन्न योजिते ।
सजणा ! लोचना जना, विषयभंजना, विनाकारण कां संतापशी ? ॥२॥
बरकशीं उतरले कशीं, मीच एकशी आतां कशि अर्धा जळिं सोडितां ? ।
मी आटले, पिटले, विटले, कष्टले, दु:खदिवस काढितां ।
हें हसें जनामधिं दिसे, बळाच्या मिषें, कसे बिनअन्याई दंडितां ? ।
शशिप्रभा दिसे कोणी सुभा, वल्लभा, चतुर सभापंडिता ।
ग्राहिका ! नया करूं हिका माझे आयका, हे नरनायका सुगणमंडिता ! ।
अशि गहिर तरतरा मिळेना खरा पुरुष धुंडितां ।
घरच्यावाणि पाळलें । जिवलगा ।
उणें पडतां संभाळले ।
उघडें देखुन डाळलें । जिवलगा ।
ममता वियोगें वाळलें ।
मनोरथा सकळ सारथा ग्रंथभारता वृथा मजवरतां आरोपसी ॥३॥
मी अशी स्वकायनिशी मिळाले तुशी, कां रे मशि रुसशी रागें भरून ? ।
कर्वती शरीर रतीरति, जिती तुजवरती जाते मरून ।
कंठिची माळ सांभाळ, नका घेउं आळ, ढाळ मोत्याचा येईना फिरून ।
नित येते, जाते, पाहाते, तुला शिर हातें वाहाते चिरून ।
हासते, कधीं रुसते, संग सोशिते, गोष्ट मी पुसते पदरीं धरून ।
या नव्या नव्या पाहाव्या, हव्या त्या बहार घ्याव्या करून ।
कोणितरी पाहिलें पुढें । जिवलगा ।
दाखविलें पद येवढें ।
होनाजी बाळा म्हणे गडे । जिवलगे ।
स्त्रीधर्म तुझा आवडे ।
आलें घडून, गेले पाईं जडुन, कल्पना
मोडुन, अडुन धरि, पडुन जाहले पिशी ॥४॥
सख्या, जिव माझा तुमचेपाशीं ।
राजसा ! अधांतरीं कसा देउन भरवसा पाडितां फाशीं ॥धृ०॥
तुम्ही शिरिमंत, मी गरजवंत असतां जिवंत आजपर्यंत मला राखलें ।
स्नेह सबळ झाला सफळ, केवळ हें अमृतफळ चाखलें ।
अमळसे बसा निवळसे, धरा जवळसे, लहानसें मी माणुस धाकलें ।
नावडे मी, कोण आवडे ? येवढें मन तिकडे फाकलें ।
जननीति रीतिच्या स्थिती, सांगुं तरी किती ? असे हे प्रीतीचे दाखले ।
शिव शिव शिव शिव ! म्या कधीं वचन मोडून टाकिलें ? ।
अंतरची खोटी नव्हे । जिवलगा
जें द्याल मला तें हवें ।
झुळ झुळ नवतीजळ नवें । जिवलगा ।
ती रतलें तुमच्यासवें ।
अबळ आम्ही निर्बळा, भाव मोकळा, लाऊनिया लळा गळा कापशी ॥१॥
लाभला लाभ हा मला, गुलाबी फुला, तुला ठाऊक मी पहिलेपासुन ।
धिर सुटे, मोठें भय वाटे, कुठें खोटेंपण आलें दिसुन ? ।
हा समेट कर, या नेट (काया नेट ?) होईना भेटखेट येका गावांमध्यें असुन ।
आवडि मी धरिते गडी, तुम्ही घडि घडि घडि बसतां रुसुन ।
घावली भली सावली, आस लावली, आलि ही भरजानी मुसमुसुन ।
या मुखें कौतुकें सुखें, मुके घ्याहो गालाला डसुन ।
कशि बोलूं म्हणुन लाजते । जिवलगा ।
अर्धांग वेश साजते ।
वेळ पळ पळ मोजिते । जिवलगा ।
मजिं प्रसन्न योजिते ।
सजणा ! लोचना जना, विषयभंजना, विनाकारण कां संतापशी ? ॥२॥
बरकशीं उतरले कशीं, मीच एकशी आतां कशि अर्धा जळिं सोडितां ? ।
मी आटले, पिटले, विटले, कष्टले, दु:खदिवस काढितां ।
हें हसें जनामधिं दिसे, बळाच्या मिषें, कसे बिनअन्याई दंडितां ? ।
शशिप्रभा दिसे कोणी सुभा, वल्लभा, चतुर सभापंडिता ।
ग्राहिका ! नया करूं हिका माझे आयका, हे नरनायका सुगणमंडिता ! ।
अशि गहिर तरतरा मिळेना खरा पुरुष धुंडितां ।
घरच्यावाणि पाळलें । जिवलगा ।
उणें पडतां संभाळले ।
उघडें देखुन डाळलें । जिवलगा ।
ममता वियोगें वाळलें ।
मनोरथा सकळ सारथा ग्रंथभारता वृथा मजवरतां आरोपसी ॥३॥
मी अशी स्वकायनिशी मिळाले तुशी, कां रे मशि रुसशी रागें भरून ? ।
कर्वती शरीर रतीरति, जिती तुजवरती जाते मरून ।
कंठिची माळ सांभाळ, नका घेउं आळ, ढाळ मोत्याचा येईना फिरून ।
नित येते, जाते, पाहाते, तुला शिर हातें वाहाते चिरून ।
हासते, कधीं रुसते, संग सोशिते, गोष्ट मी पुसते पदरीं धरून ।
या नव्या नव्या पाहाव्या, हव्या त्या बहार घ्याव्या करून ।
कोणितरी पाहिलें पुढें । जिवलगा ।
दाखविलें पद येवढें ।
होनाजी बाळा म्हणे गडे । जिवलगे ।
स्त्रीधर्म तुझा आवडे ।
आलें घडून, गेले पाईं जडुन, कल्पना
मोडुन, अडुन धरि, पडुन जाहले पिशी ॥४॥