आत्मस्थिति - अभंग १९०१ ते १९२०
१९०१
येउनी नरदेहा गमविलें आयुष्य । नाहीं हृषीकेश स्मरला मनीं ॥१॥
मुखें नाहीं केलें देवाचें स्मरण । ऐसा अधम जन जाहलों देवा ॥२॥
नाहीं तें ऐकलें कीर्तन संतांचे । कर्ण बधिर साचें जाहलें देवा ॥३॥
करें नाही केला दानधर्म कांहीं । ऐसा अपराधी पाहीं जाहलों देवा ॥४॥
चरणन चालती तीर्थयात्रेप्रती । ऐसा आत्मघाती जाहलों देवा ॥५॥
एका जनार्दनीं संसारांचा छंद । नाहीं तो गोविंद आठविला ॥६॥
१९०२
कासया निर्मिला अपवित्र संसार । न घडे विचार योग्यायोग्य ॥१॥
दिननिशीं मना द्रव्याची वासना । परी नारायणा स्मरण नाहीं ॥२॥
ऐसी मी भुललों प्रपंच लिगाडीं । एक जनार्दनीं उडी घाली देवा ॥३॥
१९०३
कासया संसार लाविला छंद । तेणें हा गोविद अंतरला ॥१॥
न कळे दिवस जातो तेंकळेना । संसार फिरतसों ॥२॥
एका जनार्दनीं भाकितो करुणा । माझिया वचना चित्त द्यावें ॥३॥
१९०४
आशामनीषातृष्णा बांधिती दावणीं । सोडवी चक्रपाणीं संतसंगें ॥१॥
कामक्रोधालोभ याचा पसर । पाडिती विसर तुझा देवा ॥२॥
मोह ममता भ्रांति ढकलिती कूपीं । दावीं पैं सोपी वाट आम्हां ॥३॥
जनार्दनाचा एका विनवी सर्वांतें । भजा एकचित्तें विठोबासे ॥४॥
१९०५
आशा पाश देवा नको या संसारी । नका चौर्यायंशीं फेरी वेरझार ॥१॥
सोडवी देवा कुंसगा टाकुन । मन तें उन्मन तुझे चरणीं ॥२॥
एका जानर्दनीं मनोगत सिद्धि । कैं कृपानिधी पुरवाल ॥३॥
१९०६
जन्म जरा मरण व्याधी । ही तो उपाधी लागलीसे ॥१॥
लिगाड तेंमुळीं वायां । जैसी छाया अभ्रीची ॥२॥
विषयकर्दमाचें मेळीं । विठ्ठल वनमाळीं येवो आतां ॥३॥
एका जनार्दनीं ध्यास । अवघीं आस पायां पैं ॥४॥
१९०७
संचित माझे वोखटें देवा । तुम्हीं केशवा काय करा ॥१॥
पहा वासुकी शिवकंठीं । क्षुधा पोटी वायूची ॥२॥
एका जनार्दनीं शरण । कर्माची गहन पैं माझें ॥३॥
१९०८
धांव रे धांव आतां । दीनवत्सला रामा । संसारसंग गोष्टी । मी गुंतलों कामा ॥१॥
तारुण्य अभिमानें । अंगा भरला ताठा । विषयसंपतीचा । मज फुटला फाटा ॥२॥
विषय भोगितांना । देह पोसलें माझें । स्वाहित आठवेना । ध्यान चुकलों मी तुझें ॥३॥
विषया मिकलिलों । तुज शरण मी आलों । एका जनार्दनीं पायीं । लीन मी जाहलों ॥४॥
१९०९
धांव नारायण । माझ्या दुःखाच्या निरसना ॥१॥
संसारें मी कष्टलों । तुजलागीं शरण आलों ॥२॥
कोण सोडवील आतां । तुजविन जी अनंता ॥३॥
तूचि मायबापा । निवारिसी सर्व तापा ॥४॥
एका जनार्दनीं पाय । धरुनियां चित्तीं राहे ॥५॥
१९१०
धांवे धांवे श्रीहरी । निवारीं संसार बोहरीं ॥१॥
आडलियाचा विसांवा । धांवे पावे तुं केशवा ॥२॥
तूं दीनदयाळ हरी । आपुले आम्हां जतन करी ॥३॥
अंकित भक्तांचा । ऐसी बोले वेदवाचा ॥४॥
एकाएकीं जनार्दनीं । आठ सहस्त्र बोले वाणी ॥५॥
१९११
तुजविण आम्हां कोण आहें देवा । धांव यादवराया मायबापा ॥१॥
पडिलोंसे डोहीं प्रपंच आवर्ती । कोण करी शांति तुजविण ॥२॥
जन्ममरणाचा पडिलासे फेरा । सोडवी दातारा मायबापा ॥३॥
एका जनार्दनीं धांवे लवलाहीं । येवोनियां हृदयीं ठाव देई ॥४॥
१९१२
सांडिला प्रपंच जाहलोंसे उदास । सर्वभावें कास धरिली तुमची ॥१॥
आतां माझे हित करीं गा देवराया । नाही तरी वाया सहज गेलों ॥२॥
लौकिकांची चाड नाहीं मज शंका । तुम्हावांचुनी एका पाडुरंगा ॥३॥
एका जनार्दनीं पायाची आवडी । सर्व माझी जोडी नाम तुझें ॥४॥
१९१३
ब्रीदावळी करे आपुली जतन । आलों मी शरण जनार्दन ॥१॥
राखीं माझी लाज पतित पतित । तुझा मुद्रांकित रंक एक ।२॥
काम क्रोध लोब दंभ अहंकार । हे हेहीं अनिवार सोसवेना ॥३॥
आशा मनीषा माया सखीया सांगातिणी । करिती गौसणी सदा जीवा ॥४॥
चित्त वित्त आशा लागलीसे पाठीं । इहीं जीवे साठी केली मज ॥५॥
जनार्दना शरण अनन्य पैं एका । काये वाचे देखा चरणीम विनटला ॥६॥
१९१४
तुमच्या चरणांपरतें । शरण न जाण आणिकातें ॥१॥
ऐसे चरण पावन । उद्धरिले असंख्य जन ॥२॥
चरणरजांचें ध्यान । शंकरक करितो आपण ॥३॥
एका जानर्दनीं शरण । धरिलें चरण न सोडी जाण ॥४॥
१९१५
अहो करुणाकरा पतितपावना । आमुच्या वचना चित्त द्यावें ॥१॥
दिन मी हीन रंकाहुनी रंक । म्हणोनियां देह शरण तुम्हां ॥२॥
आमुचें सांकडें वारुनिया देवा । द्यावी तुम्ही सेवा एका चित्तें ॥३॥
एका जनार्दनीं संकल्प हा दृढ । आतां नाहीं गुढ तुम्हापुढें ॥४॥
१९९६
कीर्ति तुमची तिहीं लोकीं । तारिलें पातकी अपार ॥१॥
जाहला विश्वास आधीं मना । धरिलें चरणां दृढ मग ॥२॥
एका जनार्दनीं लडिवाळ । करा सांभाळ आतां माझा ॥३॥
१९९७
कृपाळु माधव तुं मुरारी । अच्युता अनंता श्रीहरी ॥१॥
तुम्हीं तारिलें अहिल्येसी । उद्धरिलें अजामेळासी ॥२॥
महा दोषांची दोषश्रेणीं । ती तारिली कुंटिणी ॥३॥
रामनाम जपे अनुदिनीं । शरण एका जनार्दनीं ॥४॥
१९१८
त्रिभुवनीं तुमची थोरी । पतितपावन म्हणती हरि ॥१॥
तें हें तारक सत्यनाम । शंकराचा तूं विश्राम ॥२॥
ब्रीद गाजे पतिताचें । तिहीं लोकी तुमचें साचें ॥३॥
शरण एका जनार्दनीं । आम्हीं पतित तूं पावन ॥४॥
१९९१
उपमन्यु प्रल्हादु तारिलें आळीकें । मी तुझें लाडकें सानपणें ॥१॥
नेणतीयांसी धांवसी तुं त्वरा । शाहणे वेरझारा मरताती ॥२॥
एका जनार्दनीं शरण एकपनीं । नेणतां जाणतांचरणीं तुझे देवा ॥३॥
१९२०
पोटींचे बाळ अवगुणी वोखटें । परी मायबाप स्नेहो मोठें ॥१॥
तयापारी उदरा आलों जी स्वामी । अवगुणांच्यापरी नुपेक्षा तुम्हीं ॥२॥
गुण नाहीं तेथे कर्म कैंचे धड । परी मायाबाप वाटतसे कोड ॥३॥
एका जनार्दनीं उद्भव साचें । म्हणोनि हरिदासा कौतुक त्यांचे ॥४॥