अद्वैत - अभंग २५०१ ते २५२०
२५०१
सखीये अनुतापें वैराग्यतापें अति संतप्त नयनीं । अश्रु अंगीं स्वेद रोमांच जीवीं जीव मूर्च्छित वो ॥१॥
माझें मजलागीं गुरुकृपा मन तें जालें उन्मन वो । देही देह कैसा विदेह जालें क्रिया चैतन्यघन वो ॥२॥
माझें मीपण पहातां चित्तीं चित्त अचिंत वो । वृत्तिनिवृत्ति तेथें चिद्रुप जालो परमानंदें तृप्त वो ॥३॥
एका जनार्दनीं एकत्वें जन वन समसमान एक । एकपणें परिपुर्ण जाला त्रैलोक्य आनंदघन वो ॥४॥
२५०२
असोनी देहीं आम्हीं विदेही भाई । नातळों कर्म अकर्माचें ठायीं ॥१॥
माझें नवल म्यांच पाहिलें डोळां । शब्द निःशब्द राहिलों वेगळा ॥२॥
काय सांगु नवलाची कहाणी । पाहतें पाहणें बुडाले दोन्हीं ॥३॥
न पहावें न देखवें नायकावें कानीं । कायावाचामनें शरण एका जनार्दनीं ॥४॥
२५०३
जाहली गेली तुटली खुंटली हाव । पहातां पाहणें एकचि जाहला देव ॥१॥
जंगम स्थावर अचळ चळाचळ । अवघा व्यापुनी राहिला अकळ ॥२॥
न कळे लाघव खेळ खेळ करूणादानी । कायावाचामनें शरण एका जनार्दनीं ॥३॥
२५०४
देव पाहतां मजमाजीं भेटला । संदेह फिटला सर्व माझा ॥१॥
माझा मीच देव माझा मीच देव । सांगितला भाव श्रीगुरुनें ॥२॥
एका जनार्दनीं पाहिलासे देव । फिटला संदेह आतां माझा ॥३॥
२५०५
पहावया गेलों देव । तो मीची स्वयमेव ॥१॥
आतां पाहणेंचि नाहीं । देव भरला हृदयीं ॥२॥
पाहतां पाहतां खुंटलें । देवपण मजमाजीं आटलें ॥३॥
परतलें दृष्टीचें देखणें । अवघा देव ध्यानेंमनें ॥४॥
एका जनार्दनीं देव । नुरे रिता कोठें ठाव ॥५॥
२५०६
कायावाचामनें । कृपाळू दीनाकारणें ॥१॥
ऐसा समर्थ तो कोन । माझ्या जनार्दनावांचुन ॥२॥
माझें मज दाखविलें । उघडें वाचे बोलविलें ॥३॥
जनीं जनार्दन । एका तयासी शरण ॥४॥
२५०७
सर्व देवांचा हा देव । उभा राहे विटेवरी ॥१॥
त्याचे ठायीं भाव माझा । न दिसे दुजा पालटु ॥२॥
वारंवार ठेवीन डोई । उगेच पायीं सर्वदा ॥३॥
न मागें भुक्ति आणि मुक्ति । संतसंगति मज गोड ॥४॥
त्यांचें वेड माझें मनीं । शरण एका जनार्दनीं ॥५॥
२५०८
आजी देखिलीं पाउलें । तेणें डोळे धन्य जाहले ॥१॥
मागील शीणभारु । पाहतां न दिसे निर्धारु ॥२॥
जन्मांचें तें फळ । आजी जाहलें सुफळ ॥३॥
एक जनार्दनीं डोळा । विठ्ठल देखिला सांवळा ॥४॥
२५०९
सायासाचें बळ । तें आजी जाहलें अनुकुळ ॥१॥
धन्य जाहलें धन्य जाहलें । देवा देखिलें हृदयीं ॥२॥
एका जनार्दनीं संशय फिटला । देव तो देखिला चतुर्भुज ॥३॥
२५१०
मज करुं दिली नाहीं सेवा । दाविलें देवा देहींचे ॥१॥
जग व्यापक जनार्दन । सदा वसे परिपुर्ण ॥२॥
भिन्न भिन्न नाहीं मनीं । भरलासे जनीं वनीं ॥३॥
एका जनार्दनीं शरण । सर्वां ठायीं व्यापक जाण ॥४॥
२५११
मानसींच ध्यान मानसींच स्नान । मानसींच अर्चन करुं आम्हीं ॥१॥
न करुं साधन लौकिकापुरतें । न पुजूं दैवत आन वायां ॥२॥
मानसेंच तप मानसेंच जप । मानसीं पुण्यपाप नाहीं आम्हां ॥३॥
मानसीं तीर्थयात्रा मानसीं अनुष्ठान । मानसें धरूं ध्यान जनार्दन ॥४॥
एका जनार्दनीं मानसी समाधी । सहज तेणें उपाधि निरसली ॥५॥
२५१२
मानसींच अर्थ मानसींच स्वार्थ । मानसें परमार्थ दृढ असे ॥१॥
मानसींच देव मानसींच भक्त । मानसींच अव्यक्त दिसतसे ॥२॥
मानसींच संध्या मानसीं मार्जन । मानसी ब्रह्मायज्ञ केला आम्हीं ॥३॥
मानसी आसन मानसीं जनार्दन । एका जनार्दनीं शरण मानसींच ॥४॥
२५१३
बहुत पुराणें बहुत मतांतरें । तयांच्या आदरें बोल नोहे ॥१॥
शाब्दिक संवाद नोहे हा विवाद । सबाह्म परमानंद हृदयामाजीं ॥२॥
नोहे हें कवित्व प्रेमरस काढा । भवरोग पीडा दुरी होय ॥३॥
नोहे हें कामानिक आहे पैं निष्कामनिक । स्मरतां नासे दुःख जन्मांतरीजें ॥४॥
एका जनार्दनीं माझा तो निर्धार । आणिक विचार दुजा नाहीं ॥५॥
२५१४
जो काळासी शासनकर्ता । तोचि आमुचा मातापिता ॥१॥
ऐसा उदार जगदानी जनार्दन त्रिभुवनीं ॥२॥
आघात घात निवारी । कृपादृष्टी छाया करी ॥३॥
जन तोचि जनार्दन । एका जनार्दनीं भजन ॥४॥
२५१५
आम्हां काळांचें भय तें काय । जनार्दन बापमाय ॥१॥
पाजी प्रेमाचा तो पान्हा । नये मना आन दुजें ॥२॥
दिशाद्रुम भरला पाहीं । जनार्दन सर्वाठायी ॥३॥
एका जनार्दनीं ध्यात । जनार्दन तो ध्यानाआंत ॥४॥
२५१६
स्वर्ग मृत्यु पाताळ सर्वावरी सत्ता । नाहीं पराधीनता जिणें आमुचें ॥१॥
नाहीं त्या यमाचे यातनेंचे भय । पाणी सदा वाहे आमुचे घरीं ॥२॥
नाहीं जरामरण व्याधीचा तो धाक । सुखरुप देख सदा असों ॥३॥
एका जनार्दनीं नामाच्या परिपाठ । सुखदुःख गोष्टी स्वप्नीं नाहीं ॥४॥
२५१७
जन्मोजन्मीं आम्हीं बहु पुण्य केलें । मग या विठ्ठलें कृपा केली ॥१॥
जन्मोनी संसारीं झालों याचा दास । माझा तो विश्वास पांडुरंगीं ॥२॥
भ्रमर सुवासी मधावरी माशी । तैसें या देवासी मन माझें ॥३॥
आणिका देवासी नेघें माझें चित्त । गोड गातां गीत विठोबाचें ॥४॥
एका जनार्दनीं मज तेथें न्यावें । हाडसोनी द्यावें संतांपाशीं ॥५॥
२५१८
अगाध तुझीं लीला आकळ कैसेनी कळे । ब्रह्मा मुंगी धरूनी तुझें स्वरुप सांवळें ॥१॥
तुज कैसे भजावें आपणां काय देखावें । तुजपाशीं राहुनी तुजला कैसें सेवावें ॥२॥
अंगा देव तुं आम्हां म्हणसी मानवी । हेम अलंकार वेगळे निवडावे केवीं ॥३॥
एका जनार्दनीं सबाह्मभ्यंतरीं नांदे । मिथ्या स्वप्नजात जेवीं जाय तें बोधे ॥४॥
२५१९
निरसिया वरू आपरूपें । नुपजता लग्न लाविलें बापें ॥१॥
निरासिया वरू निरासिया वरू । निरासी गमला केला संसारू ॥२॥
निरासिया वरु साजिरा कैसा । अंगीचिया तेजें आरसा जैसा ॥३॥
निरासिया जोंवरी आस । संकल्पाशीं जो तोडितो पाश ॥४॥
आस निरास जाली पाही । एका जनार्दनीं सलग्न पायीं ॥५॥
२५२०
अविवेकें देखा नवल केलें । अभिमानें कैसें लग्न लाविलें ॥१॥
गुणाची नोवरी अवगुणाचा नोवरा । सख्या सहोदरा लग्न केलें ॥२॥
पांचें सुरवाडी सासुरवाडी ये । अकल्पीचे शेजे निजलिये ॥३॥
अंगसंगेविण संतती जाहली । आब्रह्म कैसी तात्काळ व्याली ॥४॥
गुणाचेनि बळें वरसोनी पोटें । घरोघरीं भेटी नेत असे ॥५॥
सत्कर्म विवेकु पोटासी आला । तेणें जागविला आपुला व्याला ॥६॥
उठोनियां वरु संतती खाये । नोवरीसहित गेली माये ॥७॥
पितामहाचा पिता सुभानुतेजें । एका जनार्दनीं न दिजे दुजें ॥८॥