२४०१

घर सोडोनि जावें परदेशा । मजसवें देव सरिसा ॥१॥

कडे कपाटे सीवरी । जिकडे पाहे तिकडे हरी ॥२॥

आतां कोणीकडे जावें । जिकडे पाहे तिकडे देव ॥३॥

एका बैसला निरंजनीं । न जाइजे जनीं वनीं ॥४॥

२४०२

आतां काय पुजुं देवा । माझी मज घडे सेवा ॥१॥

तोडुं गेलों तुळशीपान । तेथें पाहतां मधुसूदन ॥२॥

अत्रगंध धूप दीप । तेंही माझेंचिक स्वरुप ॥३॥

एका जनार्दनीं पूजा । पुज्य पूजक नाहीं दुजा ॥४॥

२४०३

कृष्णचंदन आणिलें । सकळ वेधिलेंक परिमळें ॥१॥

तेणेंक फुटती अंकुर । अंगीं भावाचे तरुवर ॥२॥

खैर धामोडे चंदन । कृष्णवेधें वेधिलें मन ॥३॥

एका एक हरिख मनीं । वसंत दाटे जनार्दन ॥४॥

२४०४

बोलिजे तें नव्हें । बोलणें तेंही ती आहे । बोला आंतु बाहेर पाहे । पाहतां कवण आहे ॥१॥

हरि हरि हरि हरि । अहं सोहं नुरेचि उरी । आत्मा एक चराचरी । एकपण नाही निर्धारीं ॥२॥

दृश्य तो जाला नाहीं । दृश्यमात्रें त्यातेंच पाही । आहे नाहीं ऐसें जें कांहीं । प्रकाशे त्याच्याच ठायीं ॥३॥

एकपणें पाहे अनेक । अनेकीं आहे एक । एक ना नव्हे आणीक । एक जनार्दनींक तोचि देख ॥४॥

२४०५

राहातें एक जातें दोनपणें । तेथेंचि नाहीं पां देखणें ॥१॥

एकचि एक बोलता रे साचे । एक नाहीं तेथें अनेक कैंचे ॥२॥

अनेकी एक निर्धारितां पाहीं । मुळीं मन ठेवुनियां ठायीं ॥३॥

राहातें जातें दोन्हींही वाव । एका जनार्दनीं एकचि भाव ॥४॥

२४०६

भाव भावित भाव भावित भावित निजभाव भावना । निजबोध जालिया कैंची भाव भाविक भावना ॥१॥

भक्ति भावित शक्ति बोधीत शोधीत निजसत्त्व । भक्तिमुक्ति विरहित बोधिते निजसत्व ॥२॥

मायामोहित काय कामीते क्षोभती निजक्रोध । एक जनार्दनीं एकपणें आणिती निजबोधा ॥३॥

२४०७

रसने रसभोग्य रसाचा भोक्ता रस ग्रासी होय भेटी ।

रसस्वादाचा सौरसु तोची ब्रह्मारसो कृष्णीं पडतसे गांठीं ॥१॥

आत्मा कान्हा भोग निधी । आम्हीं सकळां भोग अवघी ॥धृ०॥

श्राव्य श्रावक श्रवणा समाधान सहजीं सिद्धचि पाहे ।

गगन गर्भें सरे गगना अलिप्त शब्दें कोंदाटलें ठायीं राहें ॥२॥

दृष्टी दृश्य नसे दृश्य सबाह्म दिसे दृष्टीविण डॊळा पाहे ।

अरुपाचें रुप अगुनी होउनी देख देखणें कवण आहे ॥३॥

घ्राणाचे जें घ्राण वासाचा अवकाशु ज्ञप्ती मात्र आहे शुद्ध ।

गंधाचा गंधु सुवास जीवन दृष्टी भोग सुगंध ॥४॥

देहाचे आंतील कठीण कीं कोंवळें न कळे तेथीचा भावो ।

आत्मारामीं वृत्ति जडोनी गेली मा सबाह्म रिता नुरेची ठावो ॥५॥

मनाचाही वेगु दिसताहे सवें नुप्तमाजीं उभा देवो ।

म्हणवोनी मन होतें तें उन्मन जालें पडिला कृष्ण स्वभावो ॥६॥

काष्ठ भक्षितां दाहकु काष्ठामाजीं असें मथिलिया काष्ठाचि अग्नि ।

एका जनार्दनीं कृपा देहींचाचि देहीं मी भोग भोगितां राहे कृष्ण होऊनि ॥७॥

२४०८

प्रतिमाचि देवो ऐसा ज्याचा भावो । तो न करी निर्वाहो आम्हांलागीं ॥१॥

असतां सबराभरित बाहेर जो अंतरीं । तो संपुष्टामाझारी म्हणती देवो ॥२॥

द्वारका पंढरी देवयात्रा करी । सर्वत्र न धरी तोचि भावो ॥३॥

सुक्षेत्रीं पुण्य मा अन्यत्र तें पाप । नवल हा संकल्प कल्पनेचा मतवाद्या ॥४॥

द्वारका पंढरी देवयात्रा करी । येर काय भारी वोस पडे ॥५॥

एक जनार्दनीं स्वतः सिद्ध असे । विस्मरण स्मरण होत असे नाथिलें तें पिसें ॥६॥

२४०९

स्मरण स्वयाती नलगे ती जपमाळ हातीं । नाठवितां चित्तीं स्मरण होय ॥१॥

तैसा देहीं देवो परिसुनीं भावो । नाठव तोचि आठवो होत असे ॥२॥

वस्तु वस्तुपणें जडोनि गेली अंगीं । आठवू तो विसरु वेगीं जाला वावो ॥३॥

अगाध डोहीं गगन बुडालें दिसे । परि न बुडतांचि असे गगनी गगन ॥४॥

तैसा देहीं देह असतांचि संचला । म्हणती हारपला लाज नाहीं ॥५॥

मृगजळाचि व्यक्ति जळपणाची प्रतीति । भासत असतां स्थिति मिथ्या जैसी ॥६॥

एका जनार्दनीं एकपणें निर्वाही । असतांचि देह वावो देहपणें ॥७॥

२४१०

सर्वाभुतीं दिसे देव । जया ऐसा अनुभव ॥१॥

तया चित्तीं देव असे । जिकडे पाहे तिकडे दिसे ॥२॥

देव जन देव विजन । देवीं जडलें तन मन ॥३॥

देव घरीं देव दारीं । देव दिसे व्यवहारीं ॥४॥

देव काम देव धंदा । देवीं पावला स्वानंदा ॥५॥

देव मार्गें देव पुढें । दृष्टी चैतन्य उघडें ॥६॥

माता देव पिता देव । देवरुप स्वयमेव ॥७॥

देव बंधु देव जाया । देवरुप अवघी माया ॥८॥

देव गुण देव निर्गुण । गुणातीत देव जाण ॥९॥

देवाविण कांहीं नाहीं । ऐशी ज्याची दृष्टी पाहीं ॥१०॥

एका जनार्दनीं देव । सहज चैतन्य स्वयमेव ॥११॥

२४११

पाहों गेलों देवालागीं । देवरुप झालों अंगीं ॥१॥

मीतुंपणा ठाव । उरला नाहीं अवघा देव ॥२॥

सुवर्णाचीं झाली लेणीं । देव झाला जगपणीं ॥३॥

घटीं मृत्तिका वर्तत । जगीं देव तैसा व्याप्त ॥४॥

एकानेक जनार्दन । एका जडला एकपणें ॥५॥

२४१२

ब्रह्मीं नाहीं कर्म नाहीं उपासना । नाहीं ध्येय ध्याना ठाव जेथें ॥१॥

जाणीव नेणीव भगवंतीं नाहीं । विज्ञान जें तेंहीं लया जाय ॥२॥

नामरुपा ठाव नाहीं जया ठायीं । ज्ञेय ज्ञाता तेंही नाहीं जेथें ॥३॥

एका जनार्दनीं आहें एकरुप । सहज स्वरुप नित्य शुद्ध ॥४॥

२४१३

आजीचा सुदीनु आम्हां झाला आनंदु । सकळां स्वरुपीं स्वयें देखें गोविंदु ॥१॥

पाहिला गे माय आतां सांगुं मी कैसें । जेथें पाहे तेथेंक गोविंदु दिसे ॥२॥

पाहतां पाहणें तटस्थ ठेलें । सबाह्म अभ्यंतरीं पुरुषोत्तम कोंदलें ॥३॥

यापरी पाहतां हरुष होतसें मना । एका जनार्दनीं धणी न पुरे मना ॥४॥

२४१४

साधन कांहीं नेणें मी अबळा । शाम हें रूप बैसलेंसे डोळां ।

लोपली चंद्रसुर्याची कळा । तो माझा राम जीवांचा जिव्हाळा ॥१॥

राम हें माझें जीवींचे जीवन । पाहतां मन हें माझें उन्मन ॥२॥

प्रकाश दाटला दाही दिशा । पुढेंही मार्ग न दिसे आकाशा ।

खुंटली गति श्वासोच्छ्‌‍वासा । तो राम माझा भेटेल हो कैसा ॥३॥

यासी साच हो परिसा कारण । एका जनार्दनीं शरण ।

त्याची कृपा होय परिपूर्ण । तरीच साधें हें साधन ॥४॥

२४१५

पातला रे भवगजपंचानन । निरसूनियां जन झाला जनार्दन ॥१॥

नाभी नाभी नाभीसी काह्मा । नाथिला संसार लटकी ही माया ॥२॥

वचनाचेनि घायें संशय तोडिले । अनेकत्व मोडुनि एकत्व जोडिलें ॥३॥

वांझेचा पुत्र कळिकाळाचा वैरी । एक जनार्दनीं संसार तोडरीं ॥४॥

२४१६

पहाला तो दीन हरिखाचा आम्हां । सर्वाभुतीं अभिन्न सदा देखों श्रीरामा ॥१॥

काय सांगु गोविंदा तुझीं आवडी । जनीं वनीं नयनीं नीत नवी गोडी ॥२॥

निमिष्य जैसें वर्ष तैसें आम्हां गोडी । हरिरुप पाहता हरिखे मनबुद्धि वेडी ॥३॥

जनवनमन अवघें जालें जनार्दन । एकाएकी पाहतां तेथें हारपले मन ॥४॥

२४१७

हरिखाची गुढी बोधावा आला । अहंकार गर्जतु अविवेकु मारिला ॥१॥

संतोषें विवेक आपाआपणिया विसरला । लाजुनी महाहारुष आनंदासी गेला ॥२॥

मारविला क्रोध ममता सती निघाली । तुटला मत्सर शांति सुखें सुखावली ॥३॥

एका जनार्दनीं पाहतां सहजीं पैं सहजे । स्वराज्य सांग तेथें नाहीं पैं दुजें ॥४॥

२४१८

वेणुनादाचिया किळा । पान्हा फुटला निराळा ॥१॥

आर्तभूत जीव तिन्हीं । चातक निवाले जीवानीं ॥२॥

स्वानुभवाचे सरितें । जेवीं जीवना दाटे भरतें ॥३॥

एका एक गजें घनीं । पूर आला जनार्दनीं ॥४॥

२४१९

उपवास पडिले भारी । ती वेदना जाणे हरी ॥१॥

मज जाली नाहीं बाधा । देहीं देखतां गोविंदा ॥२॥

देहींचें दुःख अथवा सुख । भेटों नयेचि सन्मुख ॥३॥

एका जनार्दनीं सुख । विसरला तहान भुक ॥४॥

२४२०

पाहतां पाहतां वेधलें मन । झालें उन्मन समाधिस्था ॥१॥

ऐसा परब्रह्मा पुतळा देखिलासे डोळा । पाहिला सावळा डोळेभरी ॥२॥

तनु मन वेधलें तयाचे चरणीं । शरण एका एकपणें जनार्दनीं ॥३॥