आत्मस्थिति - अभंग १९४१ ते १९६०
१९४१
हीच मुख्य उपासना । तुमच्या चरणां दंडवत ॥१॥
गुणदोष पाहुं नका । कीर्तनीं सुखा लुटवें ॥२॥
संतचरणीं सदा भाव । करा वाव संसार ॥३॥
लडिवाळ जनार्दनीं एका । कीव देखा भाकितसे ॥४॥
१९४२
कैं मनींची इच्छा पुरेल ही धांव । पाहीन पंढरीराव जाऊनियां ॥१॥
आलीया जन्माचें होईल सार्थक । निवारेल दुःख भव पीडा ॥२॥
कैं हें मस्तक ठेवीन चरणीं । पाहीन डोळे भरुनी श्रीमुख तें ॥३॥
एका जनार्दनीं कैं होईन पात्र । नासेल समस्त तापत्रय ॥४॥
१९४३
माहेरींची वास पाहीन मी डोळां संतांचा पैं मेळा येतां देखें ॥१॥
घालुनी दंडवत लागेन मी पायीं । जीव हा उतराई करुनी सांडीं ॥२॥
कुर्वडीन काया तयावरुन भावें । जीवें वोवाळावें जीवलगा ॥३॥
आषाढी कार्तिकी प्रेमे करिती वारी । तयांची मी थोरी काय वानुं ॥४॥
एका जनार्दनीं धन्य ते दैवाचे । निरंतर वाचे विठ्ठलनाम ॥५॥
१९४४
मागणें हेंचि माझे देवा । दुजेपा दुरी ठेवा ॥१॥
मी तुं ऐसी नको उरी । जनार्दना कृपा करी ॥२॥
रंक मी एक दीन । माझें करावें स्मरण ॥३॥
नीच सेवा मज द्यावी । एका जनार्दनीं आस पुरवावी ॥४॥
१९४५
आम्ही दीन तूं दीनानाथ । तिहीं लोकीं तुझी मात ॥१॥
आम्ही पतित तूं पावन । ऐसें साजे नामभिधान ॥२॥
आम्ही अनाथ तूं कैवारी । ऐसे तुझी आहे थोरी ॥३॥
आम्ही दीन तूं वत्सल । ऐकीला तो ऐसा बोल ॥४॥
नको धरुं दुजे आतां । कृपाळु तूं दीनानाथा ॥५॥
एका शरण जनार्दनीं । ऐसें चालत आलें दुरुनी ॥६॥
१९४६
संपत्ती संतती मजला नावडे । स्वरुप आवडें तुझें देवा ॥१॥
तुझ्या रुपी सुख माझिया लोचनां । आणिक नारायणा न पाहती ॥२॥
हस्त इच्छिताती तुज भेटावया । सेवाहि कराया सर्व काळ ॥३॥
चित्त जडलें पायीं सदा सर्वकाळ । राहिली तळमळ तयाची ते ॥४॥
एका जनार्दनीं तुझें नाम मुखीं । नको अणिका सुखीं गोवुं मज ॥५॥
१९४७
वारंवार संतसंग । गाऊं अभंग हरि नाम ॥१॥
वाचे किर्ति पाय पंथीं । आणिकांची स्तुति न गाऊं ॥२॥
एकविधपणें राहूं । वाचे गाऊं विठ्ठल ॥३॥
एका जनार्दनीं सेवा । तुमचें देवा दास्यत्व ॥४॥
१९४८
मज तो आणिक नाहीं चाड । येवढी जोड पायांची ॥१॥
वास द्यावा पंढरीचा । संतांचा समागम ॥२॥
कीर्तनीं नाचेन महाद्वारी । गरुडपारी कान धरुनी ॥३॥
ऐसें लडीवाळ तान्हें । एका जनार्दनें पोसणें ॥४॥
१९४९
माझें मन राखोनी पायीं । करा समाधान देहीं ॥१॥
हेंचि मागतों साचार । वारंवार जोडोनी कर ॥२॥
ब्रह्माज्ञानाची आटी । नका योगाची कसवटी ॥३॥
भुक्ति मुक्ति नका आड । ब्रह्मा सायुज्यता भीड ॥४॥
लागती चरणा । शरण एका जनार्दना ॥५॥
१९५०
माझें मन अति चंचळ । त्यासी बांधा तुम्हीं सबळ ॥१॥
मग तें कोठें नव जाय । तुमचे सोडोनियां पाय ॥२॥
सुखदुःखाचेम कारण । मनचि हें अधिष्ठान ॥३॥
एका जनार्दनीं शरण । मनें मनासी बंधन ॥४॥
१९५१
माझें मन राहो तुझे पायीं । वास पंधरीचा देई ॥१॥
जन्न्म देशी भलते परी । वाचे राम विठठल हरी ॥२॥
जन्मासी या भिणें । हें तों आम्हा लाजिरवाणें ॥३॥
मोक्ष मुक्तिंतें देवा । नको गोऊं तयाठाया ॥४॥
म्हणे जनार्दनीं एका । संतसंग द्यावा निका ॥५॥
१९५२
वाउगे बोल जाती वायां । पंढरीराया कृपेविण ॥१॥
तुमचा छंद वसो मनीं । संतचरणीं वास सदा ॥२॥
नको आत्मस्थिति वायां शीण । तुम्हांवीण दयाळा ॥३॥
एका जनार्दनीं शरण । मनाचें मोहन तुम्ही माझें ॥४॥
१९५३
जेथें जेथें मन जाईल वासना । फिरवावें नारायण हेचि देई ॥१॥
वारंवार द्यावा नामाचा आठव । कुबुद्धिचा ठाव पुसा सर्व ॥२॥
भेदाची भावना तोडावी कल्पना । छेदावी वासना समूळ कंद ॥३॥
एका जनार्दनीं नका दुजा छंद । रामकृष्ण गोविंद आठवावा ॥४॥
१९५४
येवढा पुरवा मनींचा छंद । वाचे गोविंद आठऊं द्या ॥१॥
मग मी तुमच्या न सोडीं पायां । कारीन काया कुर्वंडीं ॥२॥
वारंवार क्षणक्षणा । संत चरणीं वंदीन ॥३॥
दुजा नका काहीं हेत । एका जनार्दनीं मागत ॥४॥
१९५५
मागणें तें एक आम्हांप्रती द्यावें । निरंतर यावें जागरणा ॥१॥
या हरिदासांचा संग बरवा । आनंदें राघवा गाऊं गीतीं ॥२॥
जो न लभे तप तीर्थदानीं । तो हरिकीर्तनीं तिष्ठातसे ॥३॥
जनार्दनाचा एका म्हणे । कृपा करणें जागरणें ॥४॥
१९५६
सर्वभावें विनवणी । मस्तक चरणीं देवाच्या ॥१॥
सदा रुप पहावें डोळां । वाचे चाळा हरिनाम ॥२॥
निजध्यास कीर्तनाचा । समागम तो संतांचा ॥३॥
एका शरण जनार्दनीं । ठाव मागतसे चरणीं ॥४॥
१९५७
आमुच्या निजसुखधामा । तुझें चरण पुरुषोत्तमा ॥१॥
आम्हांवरी कृपा करा । उद्धरा दातारा दीनासी ॥२॥
देऊनियां नाम कीर्ति । वसवा मूर्ति हृदयीं ॥३॥
एका शरण जनार्दनीं । ठाव मागतसे चरणी ॥४॥
१९५८
तुमचे वर्णितं पोवाडे । कळिकाळ पायां पडे ॥१॥
तुमचे वर्णिती बाळलीला । तें तुज आवडे गोपाळा ॥२॥
तुमचें वर्णील हास्यमुख । त्यांचे छेदिसी संसारदुःख ॥३॥
तुमचे दृष्टीचे दरुशन । एका जनार्दनीं तें ध्यान ॥४॥
१९५९
कांहीं न करुं आणिक आन । वाचे गुण गाऊं तुमचे ॥१॥
पाहुं डोळेभरी मुख । तेणें सुख इंद्रियां ॥२॥
न करी कोना ताडातोडी । आहे खोडी दूर करुं ॥३॥
एका जनार्दनीं प्रमाण । वाचे नारायण आठवुं ॥४॥
१९६०
श्रवणीं ऐकेन तुमचें गुणनाम । वाचे आणिक काम न करीं न कांहीं ॥१॥
डोळें भरुनियां पाहीन श्रीमुख । सुखाचें तें सुख हृदयांत ॥२॥
अष्टभावें कंठीं दाटेन सगद्रद । सांडोनी भेदाभेद आन देवा ॥३॥
एका जनार्दनीं यापरतें प्रेम । आन नाहीं विषम मजपाशी ॥४॥