भक्तवत्सलता - अभंग २२४१ ते २२६४
२२४१
जे जे वेळें जें जें लागे । तें न मागतां पुरवी वेगें ॥१॥
ऐसा भक्तांचा अंकित । राहे द्वारीं पैं तिष्ठत ॥२॥
आवडी गौळियांची मोठी । गायी राखी जगजेठी ॥३॥
भक्ति भावार्थें भुकेला । एका जनार्दनीं विकला ॥४॥
२२४२
भक्ता जैसा मनोरथ । पुरवी समर्थ गुरुराव ॥१॥
नित्य ध्यातां तयाचे चरण । करी संसारा खंडन ॥२॥
वानूं चरणांची पवित्रता । उद्धार जडजीवां तत्वतां ॥३॥
अवचट लागतांचि कर । एका जनार्दनीं उद्धार ॥४॥
२२४३
आम्हां सकळां देखतां । पुरवी लळे तो सर्वथा ॥१॥
जें जें मागावें तयासीं । तें तें देतो निजभक्तांसीं ॥२॥
न मने अंकिताचा शीण । राहे द्वारपाळ होऊन ॥३॥
घोडे धूतले रणांगणीं । एका शरण जनार्दनीं ॥४॥
२२४४
अंकित भक्ताचा । नीच काम करी साचा ॥१॥
काढी धर्माघरीं । उच्छिष्ट पात्रें निर्धारीं ॥२॥
कुब्जेसी रतला । एका जनार्दनीं भला ॥३॥
२२४५
भक्ताचिये काजें । देव करितां न लाजेक ॥१॥
हा तो पहा अनुभव । उदार पंढरीचा राव ॥२॥
न विचारी यातीकुळ । शुची अथवा चांडाळ ॥३॥
एका जनार्दनीं शरण । एका भावें निंबलोण ॥४॥
२२४६
भक्ताचिया घरीं । नीच काम देव करी ॥१॥
धर्माघरीं उच्छिष्ट काढी । अर्जुनाची धुतो घोडीं ॥२॥
विदुराच्या भक्षी कण्या । द्रौपदीधांवण्या धांवतु ॥३॥
एका जनार्दनीं शरण । एकपणें जनार्दन ॥४॥
२२४७
अंकित अंकिला । देव भक्तांचा पैं जाला ॥१॥
पहा पुंडलीकासाठी । उभा असें वाळूवंटीं ॥२॥
युगें अठ्ठावीस जालीं । न बैसें अद्यापि तो खालीं ॥३॥
न बैसोनि उभा असे । एका जनार्दनीं भक्तिपिसें ॥४॥
२२४८
भक्त अर्पितां सुमनमाळा । घाली आवडीनें गळां ॥१॥
ऐसा आवडीचा भुकाळू । श्रीविठ्ठल दीनदयाळु ॥२॥
भक्तें भावार्थें अर्पितां । तें आवडे पंढरीनाथा ॥३॥
भक्तासाठीं विटेवर । समपद कटीं करक ॥४॥
ऐशी कृपेची कोंवळी । एक जनार्दनीं माउली ॥५॥
२२४९
पार नाहीं जयाच्या गुणा । तो उभा श्रीपंढरीचा राणा ॥१॥
नवल गे माय भक्ताचेसाठीं । कटीं कर ठेवुनी उभा वाळुवंटीं ॥२॥
न म्हणे तया कोणते बोल । उगा राहिला न बोले बोल ॥३॥
एका जनार्दनीं भक्तांची आस । धरुनी उभा तिष्ठे जगदीश ॥४॥
२२५०
कृपाळुपणें उभा विटेवरी । पाहे अवलोकोनी दृष्टीभरी ॥१॥
न पुरेचि धणी न बैसे खालीं । उभा राहे समचि पाउलीं ॥२॥
युगें जाहलीं नोहे लेखा । एका जनार्दनीं भुलला देखा ॥३॥
२२५१
भोळा देव भोळा देव । उंच नीच नेणें भाव ॥१॥
चोखियाच्या मागें धांवे । शेलें कबिराचे विणावे ॥२॥
खुरपुं लागे सांवत्यासी । उणे येवो नेदी कोणासी ॥३॥
विष पिणेंक धाउनी जाणें । भाविकाची भाजी खाणें ॥४॥
कवण्याची तो आवडी मोठी । एकाजनार्दनीं लाळ घोटी ॥५॥
२२५२
भक्तदशनें देव ते तोषती । तेणें आनंद चित्तीं देवाचिये ॥१॥
भक्ताची स्तुति देवासी आनंद । भक्तानिंदा होतां देवा येतसे क्रोध ॥२॥
भक्त संतोषतां देवासी सुख । एका जनार्दानीं देवा भक्तांचा संतोष ॥३॥
२२५३
देव पुजिती आपुले भक्ता । मज वाढविलें म्हणे उचिता ॥१॥
ऐसा मानीं उपकार । देव भक्ति केला थोर ॥२॥
देवाअंगीं नाहीं बळ । भक्त भक्तीनें सबळ ॥३॥
देव एक देशीं वसे । भक्त नांदतीं समरसें ॥४॥
भक्तांची देवा आवडी । उणें पडों नेदी अर्ध घडी ॥५॥
नाहीं लाज अभिमान देवा । एका जनार्दनीं करी सेवा ॥६॥
२२५४
भक्त नीच म्हणोनि उपहासिती । त्यांचे पूर्वज नरका जाती ॥१॥
भक्त समर्थ समर्थ । स्वयें बोले वैकुंठनाथ ॥२॥
भक्तासाठीं अवतार । मत्स्य कूर्मादि सुकर ॥३॥
यातिकुळ न पाहे मनीं । एका शरण जनार्दनीं ॥४॥
२२५५
अभेद भजनाचा हरीख । देव भक्ता जाहले एक ॥१॥
कोठें न दिसे भेदवाणी । अवघी कहाणी बुडाली ॥२॥
हरपलें देवभक्तपण । जनीं जाहला जनार्दन ॥३॥
देवभक्त नाहीं मात । मुळींच खुंटला शब्दार्थ ॥४॥
एका जनार्दनीं देव । पुढें उभा स्वयमेव ॥५॥
२२५६
देव भक्तपणें नाहीं दुजा भाव । एकरुप ठाव दोहीं अंगीं ॥१॥
दुजेपण नाहीं दुजेपण नाहीं । दुजेपण नाहीं दोहीं अंगीं ॥२॥
एका जनार्दनीं देव तेचि भक्त । सब्राह्म नांदत एकरुपीं ॥३॥
२२५७
देव आणि भक्ति एकचि विचार । दुजे पाहे तयां घडे पातक साचार ॥१॥
देव आणि श्रुति सांगती पुराणें । देव आणि भक्त एकरुपपणें ॥२॥
एका जनार्दनीं जया समता दृष्टी । भक्ता पाहतां देवा होतसें भेटी ॥३॥
२२५८
भक्ताविण देवा । कैंचें एकपण सेवा ॥१॥
भक्तांची सेवा देव करी । देव तिष्ठे भक्त द्वारें ॥२॥
भक्तांचे अंकित । लक्ष्मीसह देव होत ॥३॥
एका जनार्दनीं भक्त । देवा हृदयीं धरीत ॥४॥
२२५९
जेथें जेथें भक्त वसे । तेथें देव नांदे अपैसें ॥१॥
हाचि पहा अनुभव । नका ठाव चळूं देऊं ॥२॥
बैसले ठायीं दृढ बैसा । वाचे सहसा विठ्ठल ॥३॥
एका जनार्दनीं ठाव । धरितां देव हातीं लागे ॥४॥
२२६०
वचन मात्रासाठी । पगटला कोरडे काष्ठीं ॥१॥
ऐसी कृपाळु माउली । भक्तासाठीं धांव घाली ॥२॥
कृपेची कोंवळा । राखे भक्तांचा तो लळा ॥३॥
एका जनार्दनीं डोळा । पहा विठ्ठल सांवळा ॥४॥
२२६१
भक्ताची अणुमात्र व्यथा । न सहावे भगवंता ॥१॥
अंबऋषीसाठीं । गर्भवास येत पोटीं ॥२॥
प्रल्हादाकरणें । सहस्त्र स्तंभी गुरगुरणें ॥३॥
गोपाळ राखिलें वनांतरीं । तेथें उचलिला गिरी ॥४॥
राखिले पांडव जोहरीं । काढिलें बाहेरी विवरद्वारें ॥५॥
ऐसा भक्ताचा अंकित । एका जनार्दनीं तया ध्यात ॥६॥
२२६२
देव दासाचा अंकित । म्हणोनि गर्भवास घेत ॥१॥
उणें पडों नेदी भक्ता । त्याची स्वयें वाहे चिंता ॥२॥
अर्जुनासाठी वरी । स्वयें शस्त्र घेत करें ॥३॥
प्रल्हादाकारणें । स्तंभामाजी गुरगरणें ॥४॥
बळिया द्वारीं आपण । रुप धरीं गोजिरें सगुण ॥५॥
ऐसा अंकित भावाचा । एका जनार्दनीं साचा ॥६॥
२२६३
शरणागता नुपेक्षी हरी । ऐसी चराचरीं कीर्ति ज्याची ॥१॥
बिभीषणें नमस्कार केला । राज्यदह्र केला श्रीरामें ॥२॥
उपमन्या दुधाचा पैं छंद । क्षीरसागर गोविंद त्या देतु ॥३॥
ध्रुव बैसविला अढळपदीं । गणिका बैसली मोक्षपदीं ॥४॥
ऐसी कृपेची साउली । एका जनार्दनीं माउली ॥५॥
२२६४
होउनी भक्तांचा अंकिला । पुरवितसे मनोरथ । ऐसी हे प्रचीत । उघड पहा ॥१॥
देव भक्ताचा अंकिला । धांवे आपण वहिला । भक्ताचिया बोला । उणें पडों नेदी ॥२॥
उपमन्यूचिया काजासाठी । क्षीरसिंधु भरुनि वाटी । लाविली त्याचे होटीं । आपुला म्हणोनी ॥३॥
वनीं एकटें ध्रुवबाळ । तयासी होउनी कृपाळ । दिधलें पद अढळ । आपुलिया लाजा ॥४॥
प्रल्हाद पडतां सांकडीं । खांबांतुन घाली उडी । दैत्य मारी कडोविकडी । आपुलिया चाडा ॥५॥
पडतां संकट पांडवासी । जाहला सारथी धुरेसी । मारविली बापुडी कैसा । कौरवें सहकुळ ॥६॥
ऐसा भक्ताचिया काजा । धांवें न धरत लाजा । एका जनार्दना दुजा । एकपणें एकटु ॥७॥