संग्रह ६९
माझ्या ग अंगणात निशीगंध हे बांधणीला
दृष्ट झाली का चांदणीला ।
माहेराला जाते ऊंच पाऊल माझं पडे
मायबाप माझे गंगासागर येती पुढे ।
कोल्हापूर ग शहर दोन्ही बाजूला पानमळा
राजस अंबाबाई पूजा घेते तिन्ही वेळा ।
कोल्हापूर ग शहर दोन्ही बाजूंनीं तांबट
अंबाबाईच्या पूजेला नित्य चांदीचे ताट ।
दसरा दिवाळी वरषाचे दोन सण
नको करु माझ्याविण वयनीबाई ।
सासूचा सासूरवास रडवितो पदोपदी
लेक थोराची बोलेना कोणाशी परि कधी ।
चंदनासारखी देह मी झिजवीन
लेक तुमची म्हणवीन बाप्पाजी हो ।
मामाच्या रे घरा नको जाऊ कामावीण
येऊ दे बोलावणं गोपूबाळ ।
भरताच्या पाठीवर राम फिरवितो हात
बारा वरसांचे कष्ट केले दूर भाऊराया ।
भूक लागली पोटाला भूकबाई दम धर
पाण्याच्या वाटेला माझ्या माऊलीचे घर ।
जावई माझा सौदागर गुणाचे जायफळ
माझी बाई आहे लवंग आगजळ ।
सासू सासर्‍याला मैना माझी आवडली
धण्याची कोथिंबीर गुणाला निवडली ।
वाटेवरचं शेत काटया लावूनी केले बंद
अगचूर नार काय करतील भाऊबंद ।
नवतीचे नारी तुझा नवतीचा बोभाटा
पुढे चाले गाडा, मागे उडतो फुपाटा ।
माळी हाकी मोटा, माळीण देई बारं
दोहींच्या विचारांनी मळा झाला हिरवागार ।
औत्यापरीस मोटकार्‍याची आरोळी
चपळ तुझे बैल पाणी मावेना थारोळी ।
बापाने दिल्या लेकी, कणगी पाहिल्या दाणीयाच्या
भावाने दिल्या बहिणी, विहीरी पाहिल्या पाणीयाच्या ।
पाऊस नाही पाणी, गंगा कुणीकडून आली
माऊलीची माझ्या अवचित भेट झाली ।
पाऊस पाण्याची आली अगूठ रेटून
चाल माझे बाई येऊ आईला भेटून ।
पाटलाच्या मुला पाटलकी गाजवावी
तान्हया बाळासारखी रयत वागवावी ।
माझिया मळ्या नको जाऊ कळवंतणी
पुरूषावाचुनी केळी झाल्या बाळंतणी ।
अहेव मरण मला सोमवारी यावं
आता बाळा माझ्या वाजंत्री लाव ।
लावणीचा गळा नको लावू मोटवरी
डोई भाकरीच्या पाटया उभ्या नारी वाटेवरी ।
उभी राहून बांधावरी काय घेते खडाखडी
बहीण नाही भावा पाठीचा तुझ्या गडी ।
पहिल्या कामाची लेखणी माझ्या हाती
मला शिकवाया बया पंतोजी झाली होती ।
बहिण भावंडाचा कोणी झगडा सोडीना
अंतरींची माया चिखल पाण्यास सोडीना ।
जावई आपला जाऊन बसला लोकात
पोटींचा पुत्र पाणी घालतो मुखात ।
काळी चंद्रकळा चापून चोपून नेसावी
दुबळ्या आईला लेक चंचल नसावी ।
माझ्या माहेरीचा बागवान आला बाई
सातपुडी आंबा त्याची लवंगीवानी कोई ।
पाया पडल्यानं नाही कपाळ झिजत
जात्या कुळींच्या नारीला नाही सांगावं लागत ।
तुझा माझा देव एकच आहे बळी
आता माझे बाई समाईक भरु तळी ।
नागपंचमीच्या दिशी नाग निघाला खेळाया
कोण्या पापिणीनं गहू काढीले दळाया ।
जात ओढू ओढू पोटाला पडे पिळा
सासुरवाशीणीला जामीन झाला विळा ।